TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR SAKMAN

 

TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR SAKMAN
 
Kitaplarım, benim çocuğum gibidir…
 
Her yeni kitabımı elime alınca ilk heyecanımı hatırlarım; ilk çocuğumu hatırlar gibi… Onlar benim bir parçam, farklı olsaydı garip olurdu sanırım.
 
Konya Büyükşehir Belediyesi’nin “Bana Konya’yı anlat, İz Bırakanlar, Hatırat Serisinin 14.” kitabı olarak “Türkü Hazinesi Mazhar Sakman” ismiyle yayımlanan hatıra baskısını bugün elime aldığım zamanki sevincimi anlatamam.
 
Konya türkü kültürünün önemli kaynaklarından birisi olan merhum babam Mazhar Sakman’ın türkü dünyasının kapılarını aralamaya çalıştığım bu kitabım aslında e-kitap olarak yayımlanacak. Konya Büyükşehir Belediyesi’nin sitesinde meraklısına dijital olarak sunulacak. Hatıra kabilinden az miktarda basımı gerçekleştirilen bu kitabı fiziksel baskı olarak alamayacaksınız ama dijital olarak inceleme imkânınız olacak.  

 
Gelecekte bu kitabın farklı projelerle de gündeme gelmesi için çalışmalarım sürüyor.
 
Kitabımın yayım sürecinde; sevgili dostum İTÜ akademisyenlerinden Sayın Süleyman Şenel’e, bilgi dağarcığını ve fotoğraflarını paylaşarak kitabın içeriğini zenginleştirdiği için teşekkürlerimi sunarım.  Keza sevgili arkadaşım, gazeteci Sayın Kemal Soylu’ya da arşivinde bulunan fotoğraflarıyla katkıda bulunduğu için teşekkür ederim.
 
Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Müdürlüğü personelinden, kitabın editörlüğünü üstlenen, şair dostum Sayın Vural Kaya’nın şahsında tüm emeği geçenlere de hassaten teşekkür ederim.
 
Şehrin türkü kültürünün yaşatılmasında ve geleceğe aktarılmasında yazılı kaynaklarımızın önemi herkesin malumudur. Kitabımın bu amaç doğrultusunda çok küçük de olsa bir katkı sağlaması beni sonsuza dek mutlu kılacaktır.
 
Yakın bir gelecekte yayımlanmayı bekleyen kitaplarımla da sizlerle buluşmayı umuyorum; iyi ki bu dünyada kitaplar var, türküler var…
 
Türküler de sesli kitaplarımız değil midir?
 
TAHİR SAKMAN

 
 

YAZAMADIKLARIMIZ KANATIR İÇİMİZİ

 

YAZAMADIKLARIMIZ KANATIR İÇİMİZİ
 
Ne zamandır yazmıyorum…
 
Yazdıklarımızdan çok; yazamadıklarımızdır, içimizi acıtan…
 
Bizim gibi yaşantısını yazmak üzerine kurmuş insanların yazacakları bir şeyler mutlaka vardır; özellikle ülkemizde…
 

Susmak; gizli bir kabulleniş gibi görünse de asla öyle değildir; susmak, buz dağının görünen yüzü gibi; susmak, yanardağın için için patlayacağı günü beklemesi gibi… bazen günlerce, haftalarca gelmez ilham perileri sonra şiir olur, duygu olur akar bir nehir gibi… Yeter ki yüreğinizden sevgiler eksilmesin…

 
Tarih elbette kimin ne yazdığına bakacaktır, eyvallah, ama ne zaman yazdığına da bakacaktır ve bu zamanlama sizin gerçek kimliğinizi de ortaya koyacaktır…
 
Susmanın konforu, yazmanın sorumluluğunu asla bertaraf etmiyor, tam aksine üzerinize daha ağır bir yük bindiriyor.
 
Eskiden; çok eskiden, internetin olmadığı, bilgiyi kitaptan edindiğimiz günlerde, yazdıklarımızı klavye ile değil de kalemle yazdığımız günlerde imla hatası yapmamak için yanımda imla kılavuzu taşırdım. Şimdilerde TDK’nin uygulamasından veya sitesinden girip rahatça bakabiliyorsunuz… Müthiş bir konfor bu, benim için…
 
Şimdilerde anayasa taşımak gerekiyor galiba… Bir yurttaş olarak haklarımızı düzenleyen… Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e binlerce kez şükran duymamız gerekmiyor mu, bize bu hakları edinmemizi sağladığı için?
 
İleri demokrasinin ötesinde yol yok ülkemiz için… Nasıl ki adalet mülkün temeliyse, anayasa da yurttaşın temel hak ve hürriyetlerinin, özgürlüklerinin teminatı, temeli değil midir?
 
Demokrasi, daha çok demokrasiden başka yol yok ülkemiz için…
 
TAHİR SAKMAN

SAATLER AĞLAYABİLİR

 

Soldan sağa; merhum Ahmet Sami Kalaycı, Hüseyin Karadeli, Mehmet Emin Haksever. Fotoğraf; Tahir Sakman, Fatih Çarşısı, Konya, 20 Temmuz 2023...

SAATLER AĞLAYABİLİR
 
“Âlimin ölümü, âlemin ölümü” derler, ya bir zanaatkârın ölümü?
 
Yunusçamı olmalı:
 
Bir garip öldü diyeler/ Üç gün sonra duyalar/ Soğuk su ile yuyalar/ Şöyle garip bencileyin….
 
Ölüm bir şekilde yakamıza yapışacak kaçışımız yok. Birkaç gün önce şehrimizin tanınmış saat tamirci ustalarından Ahmet Sami Kalaycı abimizi kaybettik…
 
Bir saatçi aynı zamanda bir sanatçıdır… yüzlerce parçadan meydana gelen o küçücük makinelere can vermenin ötesinde zamana saygı duyulmasını sağlayan insanlardır saatçiler… Onlar zanaatlarını icra ederken harap olmuş zamanları da tamir ederler.
 
Saatlerin hikâyelerini can kulaklarıyla dinlerken teşhislerini koyarlar; koydukları teşhisler zamanın ertelenemez kaygılarıdır ve onları giderirler önce… tıkır tıkır çalışan saatler bir anlamda o ustaların hünerlerini fısıldarlar zamana ve bizlere sessizce…
 
O, ilerlemiş yaşına rağmen saatlere can vermeye, nefes olmaya devam ediyordu… son nefesini de eminim bir saate emanet vermiştir, ebediyete…
 
O koca usta artık aramızda olmayacak ama ruh kattığı saatler onu anmaya devam edecekler tik taklarıyla…Şehrimizin yüz akı ustalarından birisiydi ve yeri kesinlikle doldurulamayacak…
 
Eminim; cennette yine saatleriyle haşır neşir olacak. Koca ustaya rahmet dilerken, ailesine ve şehrin saatçi esnafına da baş sağlığı diliyorum. Saatlerin boynu bükük ve öksüz şimdi… saatler ağlayabilir…
 
Zamana Ayar Veren Ustalar / Konya Saatçileri başlığıyla bir seri makale yayımlamıştım. 20 Temmuz 2023 tarihinde merhumu anlatmıştım, linkini paylaşıyorum:
 
https://tahirsakman.blogspot.com/2023/07/zamana-ayar-veren-ustalar-konya_20.html?fbclid=IwY2xjawJcfeZleHRuA2FlbQIxMAABHTzCTcIMweCThtaWr4u8TwWWC5oDS3rJX9mcmCQ7f3JhcFfjZL13HFzxpA_aem_QxcxgYbaph2AX7vKtHnVFQ
 
https://www.facebook.com/tahirsakman/posts/pfbid0dhVt3VMZU6TfrUhHmizEx5RcWN4dMMV4KuT1U8XSgHwc6sa4Tpt1DmitLCoEbVQNl
 
TAHİR SAKMAN
 

CANIM DEDEM

 

CANIM DEDEM
 
Dört kız çocuğu babası olarak, kız çocuklarının ne kadar naif olduğunu çok iyi bilirim…
 
Onlar benim için olduğu kadar kız çocuğu babası olanlar için de nadide bir çiçektir. Her biri size farklı dünyaların kokularını sunar. Attıkları her adım, kurdukları her cümlede, eylemde bunu görürsünüz ve içinizdeki sevgi büyür ve öyle bir hale gelir ki dünyayı, evreni kucaklamış gibi olursunuz…
 
Kızlarımın, benim için yazmanın ne demek olduğunu bildikleri için yazın dünyasına karşı özel bir ilgileri her zaman olmuştur. Kimisi yazmayı denemiş hatta işi mizah dergisi çıkaracak seviyeye bile götürenler çıkmıştır içlerinde.
 
Şimdilerde bunu torunlarım üstlenmiş görünüyor.
 
Eskiden yılbaşlarında, bayramlarda tebrikler yazardık. Yazdığınız zaman bir emek vardır, duygu vardır… Ya şimdi öyle mi? Bir telefon… o da iyi aslında en azından sesini duyarsınız ama ya mesaj… hem de Türkçeyi katlederek?
 
Neyse ki torunlarım bana özel hazırladıkları resimlerle veya satırlarla bu tebrik geleneğini sürdürüyorlar; onlar da anlamış olmalı benim için yazmanın önemini…
 
Bu bayram da torunlarımdan İnci… gerçekten bir inci, gerçek bir incinin zarafetinin de üzerinde…
 
Duygularını en yalın bir biçimde yazmış:
 
“Canım Dedem, seni çok seviyorum…”

Daha ne istersiniz ki? Bir bayram sabahı defalarca, çok, çok uzun bir romanı tekrar tekrar okur gibi… “Canım Dedem… Seni çok seviyorum…” “Canım”daki canı hissedebiliyor musunuz? Günlerdir okuyorum, bitmeyen bir duygu şelalesinin altında gözlerim yüreğimi ıslatırken…
 
Dünyayı diyorum keşke kadınlar idare etse, onların zarif duyguları hayatımızı şekillendirse… “Kadın insandır, bizler insanoğlu” diyen Neşet Ertaş’a rahmet olsun. “Kadın Hak nurudur, sevgili değil; sanki yaratıcıdır yaratılmış değil.” diyen Mevlâna da bu gerçeğe işaret etmiştir. Bir gün dünyayı gerçekten kadınlar yönetecek midir? Tıpkı anaerkil dönemlerde olduğu gibi, kadınların yönettiği bir dünyada yaşamanın nasıl bir şey olduğu tahmin etmek zor değil:

 
Bir ana şefkatinde yaşamayı kim istemez?
 
Ben de sizleri çok seviyorum canım torunlarım… Sevgi dolu bir dünyayı biz kuramadık, size barış dolu bir dünya bırakamadık ama umarım sizler kurarsınız, umudum sizlerde…
 
Gerçek bayram; insanın insanı sömürmediği, sevginin hakim olduğu bir dünyada olmalı…
 
TAHİR SAKMAN
 
 

ALIŞTIRMAYIN BİZİ BÖYLE ŞEYLERE

 

ALIŞTIRMAYIN BİZİ BÖYLE ŞEYLERE
 
Doktorlarımız, yüz akımız…
 
Eşimin ameliyatı nedeniyle Necmeddin Erbakan Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahlarından Doç. Dr. Alper Varman’ı tanıdım. Güler yüzüyle zaten şifa dağıtıyor desem hiç de abartı olmayacak… Öncelikle marifetli elleriyle eşimin ameliyatını başarıyla gerçekleştiren Doç. Dr. Alper Varman’a ve tüm ameliyat ekibine teşekkür ederim.
 
Bu kez çok da alışık olmadığımız… hatta bu duruma şımardığımızı falan da söylemeliyim yine abartısız…
 
Hemşiresiyle, doktoruyla inanılmaz bir çabayla çalışan bir hastane… Bu üniversite hastanesine bir şeyler olmuş, her şey tıkır tıkır saat gibi işliyor.
 
Olmuyor böyle, bize yazacak, eleştirecek bir şey bırakmamışınız, teessüf ederim!
 
Neyini yazayım ki; her taraf tertemiz, servislerde yataklar, çarşaflar kar gibi… Herkes size yardımcı olmak için uzun uzun anlatıyor…
 
Yok, bu kadarı vallahi fazla… Alıştırmayın bizi böyle şeylere…
 
TAHİR SAKMAN
 

DEĞİŞMEZ

 

DEĞİŞMEZ
 
Hayatımız ters orantılı sanki… Ramazan ayında bu daha da çok ortaya çıkıyor.
 
Oruçtan kastın; az yiyerek, az tüketerek, nefsi dizginleyerek, fakir fukarayı anlamamız olduğu söylenir…
 
Ama nedense, hep birlikte hurraaa… çarşı, pazar saldırırız… Gelsin; pastırmalar, sucuklar, tahinler vs…  Aslında çoğu zaman aldığımız ürünler (şimdilerde yanından bile geçemesek de…)
 
Haydi biraz alışverişi keselim de görsünler, o, ramazan geldi diye zam üstüne zam yapanlar… Etiketleri, faturaları biraz kontrol etse ilgili kurumlar zaten buna cesaret de edemezler ama…
 
Her şeyi ters anlıyoruz; oruç tutun, az yiyin denildiği zaman “iki öğüne beş öğün sığdırın, tıka basa yiyin” anlıyoruz…
 
Vicdanlarımızda da bir sorun var sanki… Vicdanlarımızı etiketlerimize yansıtmadıkça, alışverişlerimizde hakem yapmadıkça… daha çok ramazan feryat ederiz ve hiçbir şey değişmez maalesef ülkemizde; çünkü, senelerdir aynı şeyler yazılır, çizilir ama değişmez, kaderimizdir…
 
Kanıksamış olmalıyız; hani bir ramazan fiyatlar düşse sanırım çok şaşıracağız ve ramazan gelmemiş henüz diyeceğiz…
 
Yok, sakın şaşırtmayın bizi, kalbimiz dayanmaz, alıştık bir kere, zamlara devam…
 
TAHİR SAKMAN
 
 
 

GÜZEL İNSANLAR GÜZEL RAMAZANLAR

 

GÜZEL İNSANLAR GÜZEL RAMAZANLAR
 
Şimdi ne yazayım size? Eski ramazanları mı?
 
Eski ramazanlardan artık söz etmenin çok da önemli olmadığını bu yıl iyice anladım… Her şey tabii ki değişiyor da mesele o değil!
 
Eskiden ramazanlarda, ramazan mânileri söylerdim. En son RamaZamname’yi söylemiştim… Eh, bu hayata da bunu söylemek gerekir. Arşivinizde yoksa blog sayfamdan e-kitap olarak indirebilirsiniz; çünkü gelecekte insanlar, bizim neler çektiğimizi bunu okuyarak hem de gülerek anlayabilecekler… umarım!
 
Eskiden… keşke eskimeselerdi; bir hoşgörü vardı. Bir sevgi seli vardı, akardı… O topun atılması bile başlı başına bir olaydı; biri Alaattin’de biri Sille’de… Sofra başlarında, oruçlu oruçsuz herkes huşu ile beklerken kalplerimizdeki sevgi, ilahi bir rahmetle birleşirdi sanki…
 
Siyasallaşmamıştık; iftar sofraları görgüsüzce gösteriş için kurulmuyordu; hiç kimse ellerinde sefertası, yanında fotoğrafçılarla kapıları çakmıyordu…
 
Ne anlatayım ki size? Neler kaybettiğimizi mi? Etrafınıza bir bakın; insanların birbirlerine bakışlarına bakın, hitaplarına bakın, alışverişlerindeki adaba bakın? Kılık kıyafetlerine, davranışlarına bakın anlarsınız… Şimdilerde özlenen, beklenen ne varsa eski zamanlarda hayatın olağan akışı içerisinde yer alıyordu ve doğaldı… Hani şöyle olsa, böyle olsa diyorsunuz ya, eskiden o dediklerinizin hepsi zaten vardı, yitirdik…
 
Babam, ramazandan önce ağzını yıkar, ramazan bitene kadar içmezdi. Günde iki cüz okurdu ki ramazan bitince iki kere hatim indirmiş olurdu. Enteresan mı buldunuz? Daha da enteresanı beni hep dindar ahbaplarına yollardı: Konya İslam Enstitüsü’nde Dinler Tarihi dersi veren Av. Hayri Bolay, dini müzik üzerine eserleri bulunan Doktor Ali Kemal Belviranlı, Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nin kurucusu ve Müdürü Lütfi İkiz, ilk aklıma gelenler…
 
Küçücük bir çocuktum, bu insanlar beni ciddiyetle karşılarına alır sohbet eder, anlatırlardı… İnsanların yaşam tarzlarına kimse karışmazdı, dayatma diye bir şey, mahalle baskısı diye bir şey duymamıştık. Yaşam biçimleri farklı olan insanlar birbirlerine daima hürmet ederlerdi.
 
Sonra hep beraber siyasileştik… Sen oldu, ben oldu… İnananlar, inanmayanlar… iş o dereceye vardı ki aynı evin içinde evlat, babaya söz eder oldu. Dava vardı ve kutsaldı… Hatta öyle ki dava, dinin önüne geçmişti… Dava için bazı şeyler göz ardı edilir olmuştu.
 
Bize neler yaptılar neler…
 
Oysa biz hep birlikte mutluyduk, yarım somunu paylaşırdık iftar sofralarında… Herkes kendi yolunda yürürdü, birbirimizin ayıbını aramazdık, açık kapı varsa örterdik… Din, gerçekten Allah’ındı… Kula laf düşmezdi, kul kendini hâşâ yaratıcı yerine koyup hüküm vermezdi… İnsanlar birbirine yardım ederken meşrebine bakmazdı, insan olması yeterdi.
 
Mevlâna, Sadrettin Konevî, Nasrettin Hoca, Yunus Emre, Hacı Veyiszade gibi insanları yetiştiren bu topraklara sonradan siyaset musallat oldu… ve olanlar oldu…
 
Şimdilerde uyanmaya başladık… mı? Günde beş vakit ezanların gürül gürül okunduğu ülkemizde eksik olan neydi ki? Ezan mı yoktu yoksa oruç mu tutamıyorduk? Zekat verdiniz de karışan mı vardı?
 
Hatırladığım; eski ramazanlardan sadece sevgiydi, kardeşlikti… attıkları adımların altında bir karınca olabilir endişesiyle huşu içinde yürüyen insanlar… İnandıklarıyla yaşantıları bir olan insanlar… Her ne yapıyorsa, gösterişe yer vermeyen insanlar... İnsanlar inançlarında gerçekten samimiydiler.
 
Bu insanları alınlarındaki nurdan tanırdınız…
 
Ah, Konya ah! Nurumuz gitti, narımız mı geldi?
 
Ah, o güzel insanlar… güzel atlara binip gittiler ama hâlâ içimizde özlemleri var ve bir gün geri gelecekler; eminim…
 
TAHİR SAKMAN
 
   

BAMYA ÇORBASINA KESİLMEK

 

BAMYA ÇORBASINA KESİLMEK
 
Kadınlar Pazarı kim, biz kim… “Bamya fiyatları mı” dedi birisi? Sormayın!
 
Ben sormak gafletinde bulundum: Tam cevap verecekti ki, bir adam koşarak geldi sanırım patron, öbürünün cevap vermesine meydan vermeden 4 bin dedi, dört bin, yazıyla da… hem vallaha hem billaha… hatta tallaha…
 
Sonra döndü “şu var” dedi, “3500…” Çorum’un bamya borsasından falan söz etti ki ben hiç duymamıştım, cahilliğimden utandım yüz gram aldım, utancımı bastırmak için… 400 lira…
 
Balon almış çocuk sevinçleriyle gidiyordum ki… yan dükkânda gözüme ilişti ve yine sormak gafletinde bulundum… “3500” dedi… aldığım bamyaya baktım bir de o bamyaya aynısı değilse de tıpkısı…
 
Artık coşmuştum “ver iki yüz gram” demişim… Hatırladığım en son şey 700 lira… önceki de 400, etti mi size bin yüz…
 
Madem bamya çorbasından söz ettik şimdi Hacı Veyiszade merhumun sünnetinden söz etmesek olmaz: Malum bamya çorbası Konya’da düğünlerin de vazgeçilmezidir. Sofraya kaynar olarak gelir ve Konyalı olmayanlar hele bir de metal kaşıkla hemen dalarsa yandığının resmidir…
 
Hacı Veyiszade bamya çorbası gelince hem sıcaklığını düşürmek için hem de yağını biraz seyreltmek için bir bardak su dökermiş… Siz de öyle yapın Konyalı olmayanlar, ağzınız yanmasın. Bakın, “dimedi dimeyin…”
 
Ramazanın iftar sofralarında bamya çorbası olmazsa, eksik kalır bir yanı, öbür yanı da su böreği… daha bunun kasap tarafı da var; kuşbaşısı var, içine az kuyruk yağı doğramazsanız yine olmaz… Mübarek kuyruk yağı şöle (şöyle değil) deryalarda dolanan gemiler gibi bamyanın üzerinde dolanmazsa… ı-ıh, olmaz!
 
Neyse ben en azından bamya kısmını hallettim, bir sonraki ayda kasaba uğrarım… Niye olacak canım kesilmek için…
 
TAHİR SAKMAN
 
 

KADINLAR PAZARI RÜYASI

 

KADINLAR PAZARI RÜYASI
 
Malum mübarek ramazan ayı geldi çattı… Adettendir; Kadınlar Pazarı’na gittim, gözlerime inanamadım:
 
Bütün esnaflar tertemiz önlükler giymişler, yetmemiş bütün dükkânların ışıl ışıl olması bir yana bütün gıda maddeleri de pırıl pırıl. O dışarıda, kapı önlerinde aldığımız küflü peynirler bile soğutmalı tezgahlara ihtimamla konulmuş, sanki sarraf vitrinindeki altınlar gibi kurum kurum kuruluyor… Camekanlarda çok aradım ama tozun zerresini bile bulmak mümkün değil…
 
O canım sakız gibi, kar gibi yoğurtlar, siyah zümrüt gibi zeytinler, kayısı kuruları vitrinlerde, ağzı açık hiçbir şey yok… Benim ağzım açık kalmış sadece; hayretten…
 
Esnaflar kapı önlerinde size asılmıyorlar, içeri yönelirseniz sizi buyrunlarla karşılıyorlar; bir güler yüz bir güler yüz, hoş geldiniz efendimler gırla… Yani almasam ayıp olur diyorsunuz ve alıyorsunuz…
 
Fiyatlar da oldukça makul; hani o geçmiş senelerdeki gibi “ramazan bereketi” deyip sakalını sıvazlayan esnaflar gitmiş yerine müşteriye yardımcı olmak için çırpınan, oldukça kanaatkâr, hani o özlediğimiz kibar esnaflar gelmiş. Çok şaşırdım, çok…
 
Ama olmuyor ki? Biz böyle alışmamıştık; en azından insan biraz azarlar müşteriyi, değil mi ama?
 
Unutursam vallahi ayıp olacak; esnafların hepsi de mi sakal tıraşı olur, yapma ya birader? İçlerinde hiç mi yok; sakal tıraşı olmamış, özensiz bir kıyafetle işe gelen? Yok efendim, yok, bu esnaflara bir haller olmuş…
 
O yerlerde sürünen kasaların içinde tavuk dedikleri parçalar falan kalkmış ortadan. Böyle hijyenik bir ortamı ancak hastanelerde bulabilirsiniz, buna kefilim… Kötü kokular… ayıp oluyor burası mis kokuyor mis!
 
Zabıtalar derseniz zaten dolanıp duruyorlar ve daha şikayet olmadan faturaları ve etiketleri gözden geçirip, satışa sunulan gıda maddelerinin sağlık koşullarına uygunluğunu an be an takip ediyorlar. Gözlerim yaşardı…
 
Esasen zabıtaya ne hacet; vicdandan daha büyük, daha etkili bir kolluk olabilir mi? Tabii ki olamaz ve bu Kadınlar Pazarı da bunun ispatı değilse nedir? Esnaflar; vicdanlarını zabıta yapmışlar…
 
Rüyada mıyım sormayın; vallahi de rüya gibiydi, billahi de…
 
Ama unutmayın; rüyalar da bir gün gerçek olabilir… de… ya Kadınlar Pazarı?
 
NOT: Yazıda bahsi geçen mekânların ve pazarların gerçek pazarlarla isim benzerliğinden başka ortak bir yönü yoktur. Yazı tamamen hayal ürünü olup gerçeklerle isim benzerliğinden başka hiçbir alakası yoktur.
 
TAHİR SAKMAN
 
 
 

ACINIZ NERELİ

 

ACINIZ NERELİ
 
gelen giden adı üstünde göç pazarı
bir tarafı kafkas’tır bir tarafı rumeli
takasa verilmiş hayatlar
soramam size acınız nereli
 
selanik’ten gelmiş dedesi
ne oralıdır ne buralı
papuç değil a be kuzum
gökyüzü boyar bir kanadı yaralı
 
Bu Muhacir Pazarı, Anadolu’nun yazgısını anlatır kestirmeden…
 
Adı üstünde Muhacir Pazarı; burada hayatlar pazarlanmış, hikâyeler unutulsa da bazı acılar hep taze… Dünün, hüzünlü Roman neşesi el ayak çekmiş… başka mevzular yaralıyor şimdi…
 
Oturduğumuz evin gökyüzüne açılan bir penceresi vardı; oradan, gece yıldızlara bakarak uyurdum. Samanyolunu düşlermişim ki… şiirlerim hep yıldız dolu. Kar yağdığı zamanlar beyaza bürünürdü her yer, tertemiz olurdu… Evimizin -özür dilerim- “gavur evi” olduğunu söylerlerdi, mübadelede gitmiş olmalılar. Yazın, babam damda hazır duran dam yuvağı ile tuz serperek damı sertleştirmeye çalışırdı, olmadı çevre köylerden eşeklerle gelen çorak toprağı dama serdirir sonra yuvaklanırdı ki dam akmasın…
 
Aktığı zaman çok hoşuma giderdi; “esnaf dükkânı, akmasa damlar” derdi babam, altına tenekeden yapılma helva leğenini koyarken… Eskiden çöğen helvaları bakkallarda leğen içinde satılırdı ve helva bitince tenekesi de ayrı satılırdı…
 
O leğene damlayan suların sesi, mahallemizden eksik olmayan müzik sesi gibiydi. Belki de o ses, helvadan geriye kalan lezzetti… Ne helvanız kaldı ne müziğiniz…
 
Alt katta ahır vardı… İneklerimiz vardı ve evin hayadı mayıs dolardı ve tabii ki tezekler… Merdivenle çıkılan bir tahtaboşumuz vardı, yaz geceleri nefes aldığımız ve ütü kordonuyla bendenizin türküler söylediği… Vedat abim darbuka çalardı ve babamla birlikte akşamları babam gazinoya gitmeden önce kısa bir fasıl geçerlerdi… (Vedat abimi keşfettiler ama beni bir türlü  keşfedemediler. Sanattan anlamıyorlar!) Ahmet Gazi Ayhan, bir sabah babamla oturaktan gelmişlerdi: Derin nefesler eşliğinde “tezek kokusuna hasret kalmışım” dediğini de hatırlıyorum.
 
Yaşım çok küçüktü ama hatıralarım o kadar çok büyük ki…
 
Çaldıran Sokak’ın üst tarafında kahvehaneler vardı, müzisyenlerin iş bağladığı ve boş zamanlarında vakit öldürdüğü. Geceleri papyon kravatla sahneye çıkan müzisyenleri burada günlük kıyafetlerle görmek sizi şaşırtabilirdi. Hamallık da yaparlardı, boyacılık da… Kimisi Kayalı Park’taki PTT’nin yanında sıralanır, ayakkabı boyardı. Burası tam bir açık hava lostra salonu gibiydi… Oysa onlar gökyüzünü boyayan insanlardı…
 
Tatar Camisi… Mahallede Tatar göçmenler de vardı, halamın bana aktardığına göre (ki halam Tatar’dı, dedemin ikinci eşinden olan kızıydı) burada yaşayan Tatarlar, Kafkas göçmeniydi… Halamın akrabaları burada otururdu ve halam yaz tatilinde geldiği zaman bizim eve ziyarete gelirlerdi.
 
Çok renkli bir mahalleydi bizimki… Tatarlar, Romanlar ve çevre köylerden yazın taşınıp kışı burada geçiren köylüler…
 
Merhum babam Mazhar Sakman’ın okuduğu türkü gibiydi her şey:

/Gamayı vurdum yere 
Yıkılaydı ganlı dere    
Çağır sorun anneme
Benim vatanım nere/
 
Bu türküyü Muhacir Pazarı’yla özdeşleştiririm her nedense… Sahi, benim vatanım nere?
 
Muhacir Pazarı’nın yazgısı çok değişmedi… Önce Tatarlar gitti sonra Romanlar… köylüler çok önce gitmişlerdi ve bizim gibi Konyalılar… Şimdilerde Suriyeli sığınmacılar bir ışık arıyor. Anadolu’nun yazgısı vurulmuş Muhacir Pazarı’na… Gidenler, gelenler… göç göç üstüne, sürüyor…
 
Göç; göç üstüne sürüyor ve Muhacir Pazarı geleceğe ışık olmanın, umut olmanın telaşıyla badanalı evlerde yaşama karışıyor… Müziğin sesi eksilse de hâlâ sevgiyle, inceden bir gırnata sesi yüreğinizin kapılarını aralamaya devam ediyor.
 
TAHİR SAKMAN

 

MUHACİR PAZARI’NDA ROMAN AKŞAMLARI

MUHACİR PAZARI’NDA ROMAN AKŞAMLARI
 
şehir ışıklarını döküyor geceye
binlerce ampul patlıyor için için
kaç hikâye yaşanıyor kim bilir
 
kaçaklar dolaşıyor sinsi sinsi
bir sevgili arıyor kaldırımlar
buz tutan yürekler umarsız
koşuyor kendisiz karanlıklara
 
vitrinler gibi aydınlık değil oysa
çevirme var ilerde belli
hangi çağa kaçsam yakalanmam
kendimin olmadığı bir yer ve sensiz
 
sirenler çalıyor bir şafakta
belli belirsiz bir uzakta
kalemim gökyüzünde direniyor
aklım uzakta gönlüm tuzakta

şehir ışıklarını söndürürken
yazgın sana dönüyor ve isyanın
bir şeyler patlıyor yine
yeni bir yangın ve içinde sen
 
dilsizdir oysa neler görmüştür anlatamaz
zafer’e çıkan tüm sokaklarda eksiktir yaşam
isyan kokar ve masum olmayan aşklardan
geriye kalandır korkak bir gözyaşı
 
muhacir pazarı’nda roman akşamları
tasasız geçen günlerin acısı saklıdır
park sineması’nda matine varsa
halimizi oynar iki film acıklıdır
 
gırnatanın sesi bölerken uykuları
pandelacı mahmur kadehlere gizlenmiş
meloş abla’nın kahkahası duyulmuyor
kemancı deli demir uyandırır duyguları
 
kim kaçmış geceye kim
çaldıran sokak'ta bir çocuk
gündüz hamal gece müzisyen
notalara sığmaz şarkıları
 
bir çocuktum ben hep çocuk
gökyüzüne açılırdı pencereler
tatar camisi’nde salalar verilmiş
çorak damlı evlerde yırtılmış perdeler
 
camlı köşk de yıkıldı heyhat
bir alâattin kaldı bir de ben
selçukya’dan emanet
dede bahçesi’ne gömülen
 
bu şehir hep böyledir eskiden de yanardı
hikâyeler vardı suskun ve anlatılmamış
yeter ki bir ışık düşsün kuytu köşelere
ne anlatırsan anlat bu kaldırımlar kanardı
 
/hey sen yalnız adam
sil her şeyi yaz yeni baştan/
 
TAHİR SAKMAN
 
 

SONSUZA IŞIK PARLATMAK VEYAHUT ŞEHRİN HAFIZASINDA BİR SATIRLIK YER

 

SONSUZA IŞIK PARLATMAK VEYAHUT ŞEHRİN HAFIZASINDA BİR SATIRLIK YER
 
Her şey bir masal gibi geliyor şimdi…
 
Dünün sisleri aralandıkça, yüreğimi basan ateşler yakıyor dünümü, yarınımı… Emir Seyfettin Karasungur Türbesi’nin duvarına oturmuşum, ellerim titriyor, yüreğim pır pır… Vedat abim Lubitel makinenin basmış deklanşörüne…
 
Yaşantımın ikinci kilometre taşlarından birisi ve yaşama yine devam demişim… Bir süre kirada oturmuşuz; sanırım babaannem Vesile Hanım ile annem arasında bir sıkıntı olmuş ve kiraya çıkmak zorunda kalmışız. Kız Öğretmen Okulu’nun arka tarafında Emir Seyfettin Karasungur Türbesi civarında… Bir kadın vardı Yaşar teyze… Beni ısırırdı, öylesine korkmuştum ki ondan… Meğerse o, beni küfrettirmek için ısırırmış… O küfrü şimdi yazamam… (Bir ara kulağınıza fısıldarım.)
 
Annem, yağ kızartırken gazocağında, kızgın yağa elimi batırmışım… Sol bileğimde hâlâ izini taşırım. Doktor çok kızmış anneme, “senin elin yansaydı” demiş… Yaşamaya devam demişim yine…
 
Sonra Garipler’de… Bildiniz mi? Vatan Caddesi’nin İhsaniye tarafı… Nedense oraya Garipler denilirdi. Kim bilir, belki de o dönemlerde garip gureba insanların oturduğu bir yerdi?   Adalhan’ın karşısında şimdiki Barış Apartmanı’nın olduğu yerde Romanlar çadır kurup tel gerer, cambazlar gösteri yaparlardı. Bir gün tahtabacakla yapılan gösteriyi izleyip çok korkmuştum.
 
Anneannemin evi Garipler’deydi… Şimdiki Petek Pastanesi’nin oralarda bir yerde, patika gibi bir yerden geçilirdi, ev arka tarafta iki katlı bir evdi. Evin arka tarafından şehir ırmağı geçerdi ve üzerinden sırıkla atlardık…
 
Anneannem Sultan Hanım, dominant bir kadındı, tüm aileyi toplardı… Hatta bu yönüyle anaerkil bir aile demek bile mümkündü. Rahmet olsun. Soğuk kış günlerinde gittiğimiz zaman dönüş saatine yakın uyuma numarası yapardım ki orada kalayım… Yine öyle yaptım. Babamla bisikletle geldiğimiz için beni ve annemi taşımak oldukça zordu.
 
Herkes gidince ben uyandım tabii… Anneannem üst katta sobayı yakmış beni yatırmıştı ki…Genzimi bir şeyler yakıyordu, gözlerim yaşarıyordu. Uyumaya çalışsam da ne mümkün, kalktım odanın içinde bir tur attım, tekrar yattım… Işığı yakmak hiç aklıma gelmemişti.
 
Anneannem ayak sesimi duymuş… Hayatım kurtulmuştu, yine yaşama devam diyecektim. Anneannem yukarı gelip ışığı yakınca… Bir faciadan kurtulmuştum. Dumandan göz gözü görmüyordu, Beni kaldırdı hemen, pencereleri açtı… Soba tutuşmamış, tütmüş her yeri duman sarmıştı.
 
O evde, annemin babalığı Yusuf dedem ne hikâyeler anlatırdı, üç gece bitmezdi… Portakalların kokusu evi sarardı, ben, özellikle cin peri hikâyelerini dinlerken bir yerlere sokulurdum… Nasıl bir bereketti, alın teriydi ki bütün aileyi ağırlardı… Bütün bir kış o evde misafir eksik olmazdı. Yusuf dedem, un fabrikasında çalışırdı, hamallık yapardı, aslen Erzurumluydu, Konya’ya gelmiş ve anneannemin ikinci eşi olmuştu.
 
Adil enişte vardı… O gecelerde pişmaniye çekerdi. Yapı ustasıydı, anneannemin kız kardeşinin eşiydi. Babam anlatır, gülerdik hep birlikte: Bir gün duvar yapmışlar, akşam yevmiye almaya giderken ameleye “duvara dayan” demiş, Adil enişte… Parayı almışlar, hızlı adımlarla oradan uzaklaşırken duvar göçmüş… Mübalağa olduğu kesin ama çok gülerdik, Adil enişte dahil…
 
Bu sefer yer Sarıyakup Caddesi’ndeki bağ evimiz… Küçük bir banyomuz vardı ama pek kullanılmazdı. Anam beni kocaman bir leğene oturtur, yıkardı. Gözüme sabun kaçınca bağırırsam sumsuğu da yerdim. Ah anacığım, o sumsuklarını bir daha yesem…
 
Kış günüydü… anam odun sobasından aldığı kömürleri mangala doldurmuştu, ben üşümeyeyim diye… Bol sumsuklu yıkanma faslı sonrasında kendimi kaybetmişim… O yıllarda öyle hemen doktora koşmak yoktu, tedavi evde başlar ve devam ederdi. Keskin bir sirke kokusuyla gözümü açtım. Anam, turşunun suyunu bardağa doldurmuş bana içirmeye çalışıyordu… Ölseydim, şimdi kim hatırlardı ki? Mezarımı derin kazarlar mıydı? Pardon çok arabesk oldu…Son satırı yok saydım.
 
 
Rüya gibi günlermiş meğer… ben kilometre taşlarını atlayarak geçmiştim o günlerde ve yaşama merhaba demişim hep yeniden…
 
Zaman ne getirecek; karşıma çıkacak olan yeni kilometre taşlarını geçebilecek miyim, bilmiyorum ama yaşam serüvenim beni nereye çekecek olursa olsun, hazır olduğumu hissediyorum.
 
Bunca yıllık yaşantım, bir rüya gibiydi; rüya içinde rüya… Yaşadıklarım, hayal miydi yoksa hayal ettiklerimi mi yaşadım bilmiyorum ama artık fark etmiyor. Bu benim hayatımdı ve şehrin hafızasında bir satırlık bir yer tutabilmenin telaşıydı belki beni yaşama bağlayan… Onca hay huyun içinde Konyalı gibi, Selçukyalı gibi yaşadım…
 
Asırlar yürürken, şehrin ışıkları yine parlayacak sonsuza… Ve nice Konyalı, o ışıkları parlatmaya devam edecek…
 
TAHİR SAKMAN
 
 

SOKAK ARASINDA TOP OYNAMAK

 

SOKAK ARASINDA TOP OYNAMAK
 
Sokak aralarında top oynamanın tadını şimdiki nesil bilmez sanırdım, yanılmışım…
 
Bazen bir at arabası geçer üstünüzden, bazen fayton ama maç durmaz; maç durursa hayat dururdu sanki… O naylon toplar patlayıncaya kadar… Ben en çok Metin Oktay olurdum, bir yanım hep kraldı…
 
Selimiye Mahallesi... şimdilerde Sahip Ata olmuş, Çaldıran Sokak’ta top oynuyordum, sokakta değil sanki gökyüzünde… Bir atın nallarını yakından gördüm ve tekerlerini… 5-6 yaşlarında olmalıyım, bende öyle bir yer etmiş ki dün gibi hatırlıyorum…
 
Vedat abimin bana öğrettiği gibi kalecilik yapmıyordum; çünkü ben artık Metin Oktay’ım, Varol da başkası olsun, bu seferlik…
 
Gol atacaktım… ama araba izin vermedi… Ekmek arabası, o yıllarda mahallelerde ekmek satan arabalar. Şehirdeki en meşhur ekmek satıcısı Hayık amca vardı ama ben hatırlayamıyorum, o muydu üzerimden geçen?

 
O olsaydı eğer yani Ekmekçi Hayık amca olsaydı kesin beni o halde bırakmazdı sonra ziyaretime gelir hâl hatır sorardı… Çünkü o başka bir Konyalıydı; yüreği sevgi dolu, insanı insan olduğu için seven bir can, toprağına bağlı…
 
Bir hafta evde yattım, ayağa kalkamadım; annem, babama “yüklükten düştü” demiş… Şimdi siz yani gençler yüklüğü de bilmezsiniz, hem nereden bileceksiniz ki sizin hiç yüklüğünüz olmamıştır, haklısınız… Annenize sorun, yok o da bilmez, en iyisi ninenize sorun o size anlatır…
 
İnsan hayatında kilometre taşları vardır, yol sapağı gibi; bir yanı yaşama devamdır öbür yanı malum…
 
Hayatımdaki ilk kilometre taşıydı bu benim, yaşamı seçmişim…
 
Haber izlerken… iki çocuk, hayali voleybol oynuyor… ilginç değil mi? Aslında onlar gökyüzünde oynuyorlar; en saf halleriyle… arabaların arasında kendilerine bir cennet yaratmışlar belli ki…
 
Sizin yasaklarınız umurlarında değil; betonlarınızla işgal ettiğiniz o sokaklarda fidanlar yeşeriyor… Yarınlar yemyeşil, bizimki bir umut…
 
Bir moto kurye çocukların saf dünyasının kapılarını aralıyor ve gidip top satın alıp hediye ediyor… Çocuklar sevinç yumağı… Gözlerinizi kapatın ve hayal edin; çocukların sevincini anlatmak mümkün değil…
 
Hâlâ umut var biliyor musunuz?
 
Hem de her şeye rağmen; size rağmen, bize rağmen… Bu çocuklar var olduğu müddetçe, hayal kurdukça… adımlarını bulutlara doğru attıkça; umutsuzluğa asla yer olmayacak ülkemde… Gazi Mustafa Kemal Atatürk gibi, umutlarımız hep var olacak…
 
Haydi çocuklar; smaçlarınız, geleceğimizin teminatı olacak…
 
TAHİR SAKMAN
 
 

KIRIN KAŞIKLARINIZI

 

KIRIN KAŞIKLARINIZI
 
Haberleri izliyorum…
 
Haberler mi beni izliyor yoksa ben mi haberleri… İçim parçalanıyor… Bir anne, çocuğunu balıkçı tezgâhından uzaklaştırmaya çalışıyor, paramparça…
 
Bir çocuk ağlayınca kıyamet kopmuyorsa; sevsinler bu dünyanın adaletini, sevsinler bilmem kaç milyar insanın, içi boş felsefe dolu kelimelerini, şiirlerini, öykülerini…
 
Neye yararsınız siz? İçinizi parçalamıyorsa bir çocuğun ağlaması?
 
Haber devam ediyor, benim de içimin parçalanması:
 
Balıkçının da içi parçalanmış olmalı ki çocuğa bir balık veriyor, çocuk kucaklıyor sıkı sıkı… sanki balıkçı cayar da geri isterse vermem der gibi…O masum gözlerindeki hüzün yerini bir anda sonsuz bir sevince bırakıyor, sarılıyor balığa; balık da neredeyse boyu kadar var çocuğun…
 
Koşarak gidiyor, koşarak…
 
Umutlarım koşuyor o çocukla, paramparça yüreğim kendini toparlamaya çalışırken…
 
Haber… ah, bu haberler… Bu haberleri kapatın; görmeyelim, duymayalım ki rahat edelim…
 
Bir bakkal; geçmiş zaman bakkalı gibi, mahalle de öyle zaten… Başkentte, nasıl göreceksiniz ki, göremezsiniz ama haberciler görmüş:
 
Taneyle çocuk bezi satıyorlar… Kuru fasulye 7,5 lira olunca türkü yakanlar, çocuk bezinin taneyle satıldığını duyunca eminim buna da türkü yakacaklardır: Beste var zaten, sözleri eksik… Düğüm düğüm boğazlarımızda…
 
Diyemediklerimizi kim diyecek?
 
Çocuklar ağlarsa, bir çocuğun gözünden düşen yaşlar alev olup bu dünyayı yakmazsa…
 
Katlarınız, arabalarınız ve cüzdanlarınızdan dökülen… Kırın kaşıklarınızı…

Bir topun peşinde koştuğunuz kadar çocuklarınızın peşinde koşmuyorsanız... gol mü, penaltı mı, konuştuğunuz kadar ağlayan çocukları konuşmuyorsanız, kırın kaşıklarınızı...
 
Yok, ben vazgeçtim sizinle uğraşamam ama bir çocuğun gözündeki yaş sizi yakar, kırın kaşıklarınızı…
 
TAHİR SAKMAN

ZAMANA İHANET ETMEK

 

Kapanmadan önceki son fotoğrafta Necati Ercengiz, sanki mazinin ihtişamlı günlerine hüzünlü bir bakış atarken... Fotoğraf; T. Sakman

ZAMANA İHANET ETMEK
 
Şimdi tarih oldu…
 
Gözümüzün önünde, bizim vefasızlığımıza baka baka…
 
Sizi bilmem ama ben bazı mekânları çok önemsiyorum… Müzelerin nasılsa bir koruyucuları var, kütüphanelerin de ama ya zanaatkârların? Yıllarca hizmet ettiği; iş ürettiği, aş ürettiği ve zanaat icra ettiği…

Zamana meydan okumak yerine zamanla uyumlu çalışmanın sırrını keşfeden Mustafa Yavuz usta, şehrin en yaşlı saatçisi olarak zamana ayar vermeyi sürdürüyor. Fotoğraf; T. Sakman

Nafakalarını çıkarırken halka hizmet eden meslek erbapları… öğrenilmesi zor, icrası özel yetenek isteyen zanaatlar… Önceki yılın son aylarında “Zamana Ayar Veren Ustalar / Konya Saatçileri” ismiyle bir dizi paylaşımlar yapmış, şehrimizdeki saatçiliğin kökenleriyle, iz bırakan ustalardan bazılarını sizlere anlatmaya çalışmıştım. (Bu çalışmamı çok yakında kitap olarak sizlerle buluşturmayı umuyorum.)

Bedesten'in Hükümet Meydanı'na bakan tarafında olan Adil ustanın dükkânı. Bu küçük dükkânda şehre nice saatçi onarım ustaları yetişmiştir. Fotoğraf: Recai Kıcıkoğlu Koleksiyonu.

Şehrin saatçiliğinde çok önemli bir yeri olan Saray Çarşısı’ndaki Şen Saatçi’den de söz etmiştim… İlk kuruluşu 1950’li yıllara dayanan bu önemli müessese…

 
Şehirde marka olmuş, simge olmuş mekânları yaşatmak zor olmamalı… onların hatıraları, tezgâhlarına sinen ustalık hikâyeleri eminim bize seslenmek için fırsat ararken… Bizlere, birer birer kapanan bu dükkânları hüzünle izlemek kalıyor…
 
Şen Saatçi, ülkemizin saatçilik piyasasında önemli bir yeri olan ve “Konyalı Saatçi” ismiyle zaman piyasasında haklı bir yer edinen ailenin ilk nesil saatçisi olan Mukadder Nalçacı tarafından 1950’li yıllarda kurulmuştur. Ailenin işlerini İstanbul’da sürdürme kararından sonra önce Mustafa Kolat sonra Necati Ercengiz ve ortakları devralarak 2023 yılının sonuna kadar mesleği ve Şen Saatçi ismini onurla taşımışlardır.
 
Şehirde ciddi bir marka olan Şen Saatçi’yi yazarken Necati (Ercengiz) abi ile olan sohbetimizde dükkânı kapatma kararı aldıklarını ama o zamanlar bunu yazmamamı istemişti. Aradan birkaç ay geçmişti ki Şen Saatçi tabelasının indirildiğini görünce şok olmuştum. Bir devrin sonu gibi gelmiş, kendi dükkânımı kapatmış gibi üzülmüştüm.
 
Oysa bu tür yerler ne olursa olsun yaşamalıydı; şehrin simge dükkânlarının kapanmasına mani olmalıydık, izin vermemeliydik…
 
Şehirde eskiye dair ne varsa hızla yok ederken… hafızamızı yok ediyoruz farkında mısınız?

Mazhar Sakman, Tevkifiye Caddesi'nde şimdi mazi olan dükkânında. Fotoğraf; T. Sakman Koleksiyonu.

 “Bazı zanaatların yok olmasından endişe edilmiyor” desem haksızlık etmiş olurum ama… Bir nalbantlık, saraçlık, at arabası yapımı, testicilik, semercilik kadar konuşmuyoruz saatçiliği… Oysa bu mesleklerle birlikte anmak bile abes olabilir; çünkü saat tamirciliği, çok ince bir işçilik, özen ve azami dikkat gerektirir, yetmez; bir mühendislik harikası olan saatlerin kapağını açmak bile bazen bir çırağın yıllarını alabilir. İki yıla kadar varan sürelerde, mesleğe yeni başlayan çırakların eline tornavida bile verilmez, sadece izlemek öğretilir. Tabii bu izlemenin aslında bir sabır imtihanı olduğunu göz önüne alırsak; saat tamirciliğinin ne kadar zor olduğunu, öncelikli olarak sabır öğrenmek olduğunu, sabırdan sonra hüner geldiğini anlayabiliriz. 

Ustalar sadece saat tamirini değil, insanların gözü gibi baktığı ve hatıralarının baş köşesinde yer eden saatlerin önemini çıraklarına aktarırken aslında iyi ahlakı ve insana; saygıyı, sevgiyi de öğretirler. Zamana hürmeti olmayan bir saatçiyi ben bugüne kadar görmedim. Zamanı ince ince işlerlerken, bu dünyanın aslında sonlu olduğunu, işleyen zamana saatlerle birlikte insan ömrünün eşlik ettiğini her zaman hatırlatırlar. Eğer çevrenizde bir saat tamircisi varsa bilin ki o, yaptığı paha biçilmez tamirin, hayatlarımıza dokunan zamanların ustasıdır…

Mazhar Sakman’ın Tevkifiye Caddesi’ndeki, Mehmet Dikilitaş’ın Bedesten’deki, Adil Özselçuk ustanın Hükümet Meydanı’ndaki dükkânları kapanırken sessiz sedasız… Tik takların sesi duyulmazsa… Zamana ihanet ediyoruz…

Şehrin yetkin ustalarından soldan sağa; Ahmet Sami Kalaycı, Hüseyin Karadeli, Mehmet Emin Haksever. Fotoğraf; T. Sakman

Türbe Önü’ndeki muvakkithaneyi nasıl koruyamadıysak… Bu ustalar şehrin zamanına tanıklık eden ustalardı; sözleri dinlenir, her gittikleri yerde saygı görürlerdi; çünkü onlar birer zaman ustasıydı, saatçiydi. Saatçiler yanlarına asla güvenmedikleri insanlara mesleklerini öğretmezlerdi, yanlarına alacakları çırakları “kılı kırk yararak” alırlardı. Meslekte en önemli şeyin dürüstlük olması gerektiğini bilirlerdi.

Tahir Sakman'ın Türbe Caddesi'ndeki iş yerinde, sol başta merhum Uysal Saatçi Mehmet Dikilitaş. Fotoğraf; T. Sakman.

 
Şimdi bir avuç saatçi kaldı şehirde… Onlar da ustalarından gördüklerini yaşatmaya çalışıyorlar, teknolojiye yenik düşmeden zamanın çarkları düzgün dönsün diye direniyorlar…
 
TAHİR SAKMAN

O BENİM KIZ ABİMDİR

 

O BENİM KIZ ABİMDİR
 
ağzına sakızdır kahpe dünya
çiğner/ yalanı dolanı/ sevmez
sevdi mi allah’ına dek sever
ay’a renk verir aynasındaki ışık/ hüzün
yıkamaz/ yıkarsa yalan yıkar
bir de kahpelikler
 
o benim kız abimdir
harbiden kızdır
içinde bir çocuk koşar
saklandığı bahçeden kalabalık türkülere/
sevinçten kelebeklere/ uçurtmadır
yüreği vardır kimse anlamaz/ istemez zaten
savurur saçlarını/ rüzgârı bile yalnız eser
yağmuru acıya çalar/ umutları renksiz

o benim kız abimdir
yıldız taşır gecelere/ siz göremezsiniz
gündüzlere güneş döker
görseniz de göremezsiniz/
yaşamın nefesini/ zamanın geçersizliğini
yitik ülkedir yalnızca mehtaba açık
ağlarken ağlayan gülerken gülen
 
o benim kız abimdir
direnir erkek gibi yazgısına/ ak kâğıttır kara kalemdir
kadın olmanın onuruna
bilir ki hayat yaşanmak içindir
ve başında bir kep/ hayata dönük
 
isterdim/ sizin de kız abiniz olsun
belki/ belkisiz/ isterseniz olabilir/ yüreği herkese yeter
insan olmak hep almak değildir
çoğu kez de vermek gerek
sadece benim kız abim değil ki/ herkesindir
verir herkese/ yıldızlardan topladığı çiçekleri
güneşine serperek
 
TAHİR SAKMAN