KUMKÖPRÜ BALCANI

KUMKÖPRÜ BALCANI
 
Bu yazıyı 14 Temmuz 2021 tarihinde yayımlamıştım:
 
Şimdi semizotunu yazdım, domatesi, biberi yazdım; Kumköprü balcanını (patlıcan) yazmasam olmaz!
 
Bu yazıyı okuyanların arasında eminim Kumköprü patlıcanından yapılma orta (bütümet) yiyenler mutlaka çıkacaktır.
 
Peki, ya yemeyen varsa?
 
Onlar da şanslarına küssün; çünkü artık ne o Kumköprü kaldı ne de patlıcanı... hepsi betona / ranta teslim oldu, hem de o bağlarda, bahçelerde o patlıcanı yiyenlerin eliyle!
 
Tabii bu bir günde olmadı; önce şehir ırmağının suyunu kestiler ki avarlar sulanmasın! Kuyularla sulanmaya çalışıldı bir süre ama kuyuların suyu her yıl derinlere çekiliyordu.
 
Su bitti… avarlar susuz kaldı sonra ağaçlar kurumaya başladı; görünen buydu oysa kurumaya başlayan topraktı, insandı...
 
İnsanımıza ne olduysa bir beton sevdasına kapıldı... hani o "nohut oda, bakla sofa" evleri beğenmez olduk, katlara çıkmalıydık, çıktık, katlanmaya başladık.
 
Hâlâ katlanmaya devam ediyoruz!
 
Bağlar, bahçeler arsa oldu, parsel oldu. Parayı bulmuştuk; "çarşıdan alırız iki kilo patlıcan, yeriz" denilmeye başlandı; çarşıdaki patlıcanın yetişmesi için toprağa ihtiyacımızın olduğunu unutarak…
 
İşte biz o gün yitirdik Kumköprü patlıcanını... yitirilen aslında patlıcan değil topraktı!
 
Kıyıda, köşede yine vardır ama her yıl azalan toprak, intikamını bizden bir gün alır, bunu da bilin ağalar!
 
Konyalılar, siz şimdi bana kulak asmayın, en yakın pazara gidin, yerli patlıcanlardan alın. Aynısı olmasa da yakın lezzeti bulabilirsiniz.
 
Bendeniz közlemesini çok severim; üzerine bol Karapınar tereyağı sürülmüş sarımsaklı közleme patlıcanlar benim favorimdir.
 
Artık siz orta mı yaparsınız yoksa musakka mı bilemem ama ikisi de lezizdir. Şimdi size orta tarifi veremem; çünkü şeflere, gurmelere ayıp olur. Her ne kadar bendeniz sonradan gurmeysem(!) de yakışık almaz ama şunu mutlaka söylemeliyim:
 
Orta yapmak için önce bir Konya kadınından el almak gerek; değilse yaptığınız ortalar geçersizdir! Ayrıca maltız ateşinde imil imil pişmeli..
 
“Maltız ne” diye sormayın, onu da siz bulun canım!

 
PATLICANA MANİLER
 
Sağım solum dört bir yanım
Çok tatlıdır benim canım
Başka yerde aramam ki
Kumköprü'de patlıcanım
 
Boşa değil bu sözlerim
Gelmezseniz çok özlerim
Sizin evde buluşursak
Patlıcanı ben közlerim
 
Asla tutmaz benim ahım
Yoktur zaten hiç günahım
Yemeklerin içinde
Patlıcandır padişahım
 
Sağı solu her yanı
Sana verdim al canı
Ömrüm sana fedadır
Kumköprü’nün balcanı
 
Ara verin diyete
Önem verin niyete
Musakkayı yiyenler
Kesin gider cennete
 
Patlıcanın eyvahı
Tutar mı bilmem ahı
Orta yerken ölenin
Affoluyor günahı
 
Kumköprü'de eksinler
Bir yaz günü söksünler
Mezarımın başına
Mor patlıcan diksinler
 
Fotoğraftaki patlıcanlar her ne kadar yerli olsa da o bizim eski sivri uçlu mor patlıcanlarla hiç alakası yok, domatesten sonra onları da kaybettik sanırım…
 
TAHİR SAKMAN

 

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 25 KETEN GÖMLEK DİZE DEK (NENELER-MENELER)

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 25 KETEN GÖMLEK DİZE DEK (MENELER)
 
Konya’nın Kafkaslardan göç aldığı yıllarda yakılmış olması kuvvetle muhtemel bir türkümüz… Türkünün farklı şehirlerde “Nineler” diye okunan varyantları da mevcut. Bilindiği gibi Şirvan; Siirt ilimizin bir ilçesidir ayrıca Azerbaycan ve İran’da da aynı isimle şehirler vardır. Azerbaycan’dan veya İran’dan gelen Şirvanlı göçmenlere yakılan bir türkü olabilir.
 
Keten gömlek dize dek  
Gel gidelim bize dek  
Sarılalım yatalım
İlkbahardan güze dek  
   (Aman aman) meneler
   Şirvanlı meneler
   Küp dibine oturmuş
   İnce(e)lekten un eler
 
 Keten gömlek dikili  
 Nerden aldın bu dili  
 Bu dil buranın değil  
 İstanbul’un bir dili  
    (Aman aman) meneler
   Şirvanlı meneler
   Küp dibine oturmuş
   İnce(e)lekten un eler
 
 Keten gömlek getirir  
 Olduk gahir [kahır] götürür  
 Zülüflerin bağlama
 Olduk minnet götürür
   (Aman aman) meneler
   Şirvanlı meneler
   Küp dibine oturmuş
   İnce(e)lekten un eler
      Bugün günlerden sali
      Elinde kiraz dali
      Gören Maşallah desin
      Kimin var böyle yâri
 
Aynı türküyü Mazhar Sakman defterine şöyle yazmıştır;
 
 Kebabı ince doğra
 Geçerken bize uğra
 Benden başka yâr seversen
 Bilinmez derde uğra
            (Aman aman) meneler
            Şirvanlı meneler
            Küp dibine oturmuş
            İnce elekten un eler
 
Keten gömlek dize dek
 Gel gidelim bize dek
 Sarılalım yatalım
 İlkbahardan güze dek
            (Aman aman) meneler
            Şirvanlı meneler
            Küp dibine oturmuş
            İnce elekten un eler
 
 Keten gömlek dikili
 Nerden aldın bu dili
 Bu dil buranın değil
 Yabanların bir dili
            (Aman aman) meneler
            Şirvanlı meneler
            Küp dibine oturmuş
            İnce elekten un eler
 
 
TAHİR SAKMAN

"Gelme Ne Olursun"

ÇIKIP ÇIKIP GELME
 
Söz: Tahir Sakman
Müzik: Doğan Zade
Solist: Hızır Ali Akmeşe
Bağlama: Alper Ekmekçi
Kaval: Yahya Çelebi
 
Hangi masalda kaldıysan…
 
Hangi rüzgârın serin yerinde ürpertilerle… çılgın gecelerin şafaklarında, yalnız türkülere saklanan gözyaşlarında…
 
Kal…
 
Düşme sabahıma, hayallerimi bıraktığım yerlerde, düşlerimi düşürdüğüm sensiz beyaz bulutlar gibi günlerde, kal…
 
Gelme… gelip de beni eski sevdaların ateşine yakma; ben böyle yanmaktan mutluyum…
 
Çıkıp çıkıp gelme; yüz yılda bir gel, kabulümsün…
 
 
 
ÇIKIP ÇIKIP GELME
 
Acılarda ara beni bulursun
Çıkıp çıkıp gelme gelme n'olursun
Yeni bir aşkta teselli olursun
Çıkıp çıkıp gelme gelme n'olursun
 
Yağmur sonrası gökkuşaklarıyla
Gecelerin soğuk bıçaklarıyla
Sevdaların sıcak kucaklarıyla
Çıkıp çıkıp gelme gelme n'olursun
 
Anılarım saklı hepsi derinde
Gecelerin gizli kuytu yerinde
Bugün gelme sakın hatta yarın da
Çıkıp çıkıp gelme gelme n'olursun
 
Yaşananlar bitti yoktur eyvahım
Gücenmedim sana kalmadı ahım
Hatırlatma dünde kalsın günahım
Çıkıp çıkıp gelme gelme n'olursun
 
Kuşlarla uçarak hatta yel olup
Gözündeki yaşla coşan sel olup
Sitemlerim sana bana el olup
Çıkıp çıkıp gelme gelme n'olursun
 
Arama sorma yollarıma durma
Eskisi gibi gözlerinle vurma
Dayanmaz kalbim beni fazla yorma
Çıkıp çıkıp gelme gelme n'olursun
 
TAHİR SAKMAN

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 24 BENİ ŞAD ETMEDİ ŞU ÇARKI FELEK

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 24 BENİ ŞAD ETMEDİ ŞU ÇARKI FELEK

Uzun süredir, orman yangınları, siyasi gerginlikler vs. nedeniyle türkü paylaşımı yapmıyordum ama nereye kadar?

Sonuçta bu türküler tam da bizi anlatıyor:

"Beni şad etmedi şu çarkı felek" derken içimiz acımıyor mu? Ülke insanının büyük bölümünün haleti ruhiyesi tam da türküde anlatılanlar gibi değil mi?

TAHİR SAKMAN

YAŞAMLA ÖLÜMÜN ANLAMI

 YAŞAMLA ÖLÜMÜN ANLAMI 

Büyük usta Rıfat Ilgaz, 2 Temmuz 1993 tarihindeki Sivas katliamından sonra çok üzülür ve "Yaşamla ölümün bir anlamı kalmadı" başlıklı bir yazı kaleme aldıktan sonra yazarlığı bırakma kararı alır. 

Yaşadığınız ülkede, değerinizin bilinmezliğini bir kenara bırakın üstelik yakılıyorsanız ve bu yakılan insanların ülkenin önde gelen sanatçıları, edebiyatçıları olduğunu düşünürseniz... 

Bazen çok düşünmüşümdür; niye yazıyorum, sanat, edebiyat, şiir, müzik niye? Sanat niye var? 

Yaşantımın en anlamsız olduğunu düşündüğüm en  karamsar zamanlarımda bile tutunduğum daldır sanat... Bazen değil çoklukla şiire tutunurum ve yaşam ışıklarını sunar yeniden. 

Sanatı, sanatçıyı yakarsanız... sizin o yaktığınız ateşlerde bile sanatın gücü bin yıllara meydan okuyarak yeşerecek ve ışık olacaktır. 

Üstat, katliamdan 5 gün sonra bu acıyla hayatını yitirir. Üstat, her ne kadar yazmama kararı alsa da eminim yaşasaydı yazmaktan başka çare olmadığını ifade edecekti... 

Çünkü; sanat, edebiyat yaşam kadar değerlidir... 

Aşağıdaki yazı ve fotoğraf Muhlis Akarsu sayfasından alınmıştır, lütfen ibretle okuyunuz... 

TAHİR SAKMAN 

"2 Temmuz 1993 Sivas Katliamı Rıfat Ilgaz’ı çok derinden üzer. Olayların yaşanmasının ardından “Yaşamla Ölümün Bir Anlamı Kalmadı” adlı son bir yazı yazar ve yazarlığı bırakma kararı alır. 

Katliamın acısına sadece beş gün dayanabilir ve 7 Temmuz 1993 günü de bedenen aramızdan ayrılır. Çok yakın dostu olan ve Madımak Oteli’nde hayatını kaybeden Asım Bezirci’nin de yanına defnedilir. 

Usta ismin yazarlığı bıraktığı son yazısı ise şöyledir:

“Yaşamla ölümün bir anlamı kalmadı. Her şey yalama oldu!” Artık hiçbir şeye inanmıyoruz. Yaşama da inanmıyoruz. Artık yaşam yalama oldu. Evden dışarı çıkmamak mı lazım? Bizim aklımız ermez oldu. Asım benim çok eski dostum. Benim için yıllarca çalışıp değerli kitaplar yazan bir yazar. 

Yazar, kitapları yalnız kendisi için yazmaz. Kitaplar birer sevgi derlemeleridir. Asım aylarca yıllarca benimle yattı, kalktı. İyi günlerimde gülmüş; hapishanelerde, kelepçelerde ağlamış. Gözlerinin önünde 81’de kelepçeliyim. Asım yanımda. Türkiye’de, yaşama da ölüme de inanmıyor. Asım Bezirci yaza yaza kayboldu gitti işte. İnsanca yapabileceğimiz tek şey, şimdi Asım’ı saygıyla anmak.” 

Peki ya Nesimi Çimen… Acaba haberleri var mıydı otel önünde toplanan ve oteli yakanların Nesimi’nin ne kadar büyük bir ozan olduğundan, curası ile hümanizm felsefesi yaptığından? Hiç dinlemişler midir Nesimi’nin Barış Güvercini adlı türküsünü…” 

Fotoğraf: Rıfat Ilgaz ve 1993 tarihinde suikaste uğrayarak öldürülen büyük gazeteci Uğur Mumcu ile bir arada. 

Bu paylaşımda konusu geçen ve geçmeyen tüm değerlerimizi büyük özlem ve saygı ile anıyoruz."

ŞİBİDİK TERLİKLE MAYIŞMAK

 

ŞİBİDİK TERLİKLE MAYIŞMAK 

Cehennemin kapılarını açık bırakmışlar... yok, bu benzetmeyi sevmedim, Antalya cennetten bir köşe ve oldukça sıcak... 40 derece civarı seyrediyor... 

Turist sayısı düşük mü bilmiyorum ama Konyaaltı sahili bu aralar daha sakin... Yerli turist mi dediniz, haydi canım siz de, iyi bir karşılık sanki... Anladınız siz! 

Ama bir şey var; ortalık emekli kaynıyor! 

Hani her yıl Alman emeklilerini kıskanırdık ya, ellerinde buz gibi bira şişeleriyle denize karşı keyif çatan! Onlar yok bu sene? 

Şayanı hayret bir şey! 

Bizim Karakayalı Himmet burada! Yarmalı Hüseyin de... Mengeneli, Sedirlerli ne kadar emekli varsa burada! 

Maaşlara... Mayışlara zam gelince hepsi soluğu Antalya'da almış... 

Sıcaktan değil mayışlara yapılan zamdan mayışmışlar. Para yimeye gelmişler meğer... 
Aha vallaha şu ayağında şibidik terlikle... anaa üstelik sarı don giymiş ele güne karşı, hiç utanman mı len! Gonya'da giydiği yün takkayı da atmış tengerlek şapka giymiş... Bak hele bak, bizim Amet bu, vay gidi vay! Gonya'ya dönünce ben sana sorarım! 

Sanırım sıcak başıma geçti... mayışmış kalmış, hülyalara dalmışım... 

Mayışlara zam gelince mayışmışım.. 

Antalya'da tatili uzatmak için alın size bir neden daha: 
Haydi emekliler mayışın gari... 

TAHİR SAKMAN

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 23 SARI LALE MOR MENEKŞE ZAMANI

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 23 SARI LALE MOR MENEKŞE ZAMANI
 
Konya oturaklarının bu hoş türküsünü Mazhar Sakman 12 teliyle çalıp söylerken kendisine udi Cenap Kendi ile kanuni Kazım Büyükşalvarcı eşlik ediyor. Kendilerini ebediyete uğurladık ama ses kayıtlarıyla, çalıp söyledikleri türkülerle yaşamaya devam ediyorlar.  

Şehir kültürüne önemli katkılar yapan bu üç müzisyenimize rahmet dilerken, türkülerimizin daha nice yüz yılları göreceğini umuyorum; çünkü sesleri Konya semalarında, Akyokuş’tan Konya Ovası’na doğru hâlâ yankılanırken, kalbimizde sarı laleler ve mor menekşeler açmaya devam etmektedir.
 
Türkülerimizin ötesi yine türkülerimizdir…
 
TAHİR SAKMAN
 

KİRAZDAN REZİDANS (YİNG GARİ)

 

KİRAZDAN REZİDANS (YİNG GARİ)
 
Son siyasi gelişmeler, hayat pahalılığın nerelere geldiğini de örter oldu… Hiç konuşmaz olduk…
 
Gerçi memlekette iyi şeyler de oluyor mesela kirazın kilosu 300 liraya düşmüş!.. Tanesi 10 liradan 6 liraya düşmüş gibi de algılayabilirsiniz.
 
Eskiden kiraz güzeli seçilirdi… kirazı bulsak seçeceğiz de…
 
Ev almak hayal diyorduk… artık vazgeçtik; hayallerimizi bile çaldılar… Kimler mesela demeyeceğim onları zaten biliyorsunuz.
 
Üç yıldır bir daire radarıma takılı duruyor, satılmadı, satamıyor…
 
İlk fiyatı 4 milyon 800 bindi… Satılmadı, tabela kalktı… Geçen yıl 6 milyon 800 bin olarak satışa çıktı yine satılmadı. Bu yıl yine satışa çıktı, fiyatı sıkı durun 8 milyon 500 bin… yazıyla da yazayım: sekiz milyon beş yüz bin…
 
8 yıllık 3+1 daire… duvarları altın olsa daha ucuz olur sanırım… Emlakçıların bu fiyat spekülasyonunda ki rolü nedir çok merak ediyorum. Birisi afaki bir fiyat yazıyor sonra herkes onu takip ediyor, örnek gösteriyor… Üzüm üzüme baka baka kararıyor… Olan milletin hayallerine oluyor… Çalınmadık neyimiz kaldı ki? Delinmedik bir kulağımızın arkası kaldı derdik eskiden, şimdi o da hayallerimizin kapsama alanından çıktı…
 
Dillerine doladıkları bir “rezidans” lafı bir de “lüks” lafı var; içini dolduramıyorlar… Rezidans ne demek diye sorduğumda verdikleri yanıtlara güler misiniz ağlar mısınız; apartman girişindeki spotları gösteriyorlar… Ortalık rezidanstan geçilmiyor… Bir de rezistans diyenler var (lütfen burada çok gülünüz)! Binanın özelliklerinden haberi yok; kaç yıllık diyorsun kem küm, aidat diyorsun bilmiyor… Ama komisyonu çok iyi biliyor hatta ezber… Komisyon oranlarına hiç girmeyeceğim!..
 
Mesela diyorum emlakçılar fahiş fiyat istenilen evleri satışa sunmasalar, gerçek fiyatını söyleseler?
 
Tamam ev almayalım da çadırda mı yaşasın millet? Kiralasın da demeyin sakın; çünkü yine sıkı durun demin bahsettiğim sitede 3+1 eve 40 bin lira kira istiyorlar… Yani iki asgari ücret… Asgari ücretlinin işi ne orada diyene kızarım; çünkü asgari ücretle çalışanların da en az herkes kadar hakkı var… Bu arada hiçbir özelliği yok bu dairelerin sıradan evler…
 
İş yok diyorlar, bu fiyatlara nasıl iş olsun? Satılmayan dairelerin fiyatını sürekli yükseltiyorlar… Vatandaş çaresiz; bırakın ev satın almayı kiraya bile yetişemiyor…
 
Siz en iyisi kirayı boş verin kiraza bakın, kiraz yine yetişti imdadımıza!..
 
Hadi gene iyisiniz; kiraz 300 lira… ying gari…
 
TAHİR SAKMAN
 
 
 

 

 

 

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 22 HANİ BENİM ELLİ DİRHEM BULGURUM (KONYALI)

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 22 HANİ BENİM ELLİ DİREM BULGURUM (KONYALI)
 
Şehrimizle özdeşleşen ve üzerinde en çok spekülasyon yapılan türkülerimizden bir tanesidir. Konu hakkında herkesin bir şeyler söylediği bu türkü şehrin havasını yansıtan en önemli türkülerimizdendir.
 
Türkünün aslında Konya’nın olmadığı, kanto olduğu ve döneminde kızla kahvelere İstanbul’dan gelen sanatçıların okuduğu şeklindeki iddiaların yanı sıra Girit’in Hanya ilçesine kadar uzanan aşk hikâyesine bile bağlayanlar çıkmıştır.
 
Merhum Sakman türkünün notasını, 8 Haziran 1963 tarihinde Şehir Postası gazetesinde yayımlamıştır. Notanın altına şu not düşülmüştür; “Zaman zaman Arap ülkeleri radyolarında aynı varyantı sözleri Arapça olarak dinlemekteyiz. Zamanıyle bu türkü oradan mı getirilmiş yoksa Konya’dan mı götürülmüş bilinemez. Her ne kadar ekseriyetle sözler “mi” sedâsı ile başlanarak söylenmekte ise de, aslı notada belirtildiği gibi tarzı kadim üzre “ince la” sedâsındadır. -Mazhar-
 
Benim şahsi kanaatim türkünün şehrimizden İstanbul’a giderek kantoya dönüştürüldüğü şeklindedir. Konya oturaklarındaki yapıya işaret eden ve şehirdeki yaşantıdan izler taşıyan türkü metni bunu göstermekte ve Konyalı hovardaların ruh halini yansıtmaktadır.
 
Çok uzun sözlere ve eklentilere sahip olan türkü metninden bazı bölümleri, Mazhar Sakman’ın okuduğu şekliyle vermekle yetineceğim. Mazhar Sakman,  türküyü bazen elli dirhem bazen de yarım okka olarak okumuştur.

HANİ BENİM ELLİ DİRHEM BULGURUM (GONYALI)
 
 Hani benim elli direm bulgurum (bulgurum)
 Gonyalının gaşlarına vurgunum (yörü yörü Gonyalım yörü)
            Yörü yavrum yörü Gonyalım yörü
            Şimdi burdan geçti zamparenin biri
 
 Hani benim elli direm ırakım (ırakım)
 İçer içer dağılıyor merakım (yörü yörü Gonyalım yörü)
          Yörü yavrum yörü Sülüman’ım yörü
          Nerde galdın canım ilimanım yörü
 
 Hani benim elli direm şekerim (şekerim)
 Sen iç de gel ben gahrini çekerim (yörü yörü Gonyalım Yörü)
            Oğul balim yörü Gonyalı yörü
            Sevdalı yörü dalgalı yörü
 
 Gayseri’den Garaman’dan Gonya’dan (Gonya’dan)
 Nasibimi alamadım dünyadan (yörü yörü Gonyalım yörü)
            Yörü yörü yörü Gonyalım yörü
            Şimdi burdan geçti Osmanlının biri
 
 Hani benim elli direm barıtım (barıtım)
 Aklım olsa Gonyalıya varırdım (yörü yörü Gonyalım yörü
            Oğul balim yörü Gonyalı yörü
            Gız nişanlın geliyor Osmanlıca yörü
 
 Hani benim elli direm pırasam (pırasam)
 Çıra yaksam Gonyalıyı arasam (yörü yörü Gonyalım yörü)
            Yörü yavrum yörü Gonyalım yörü
            Şimdi burdan geçti huvardanın biri
 
 Şu Gonya’dır asıl benim vatanım (vatanım)
 Gel Gonyalı iki gadeh atalım (yörü yörü Gonyalım yörü)
            Yörü yörü  yörü Gonyalım yörü
            Şimdi burdan geçti Osmanlının biri
 
Hani benim elli direm yoğurdum (yoğurdum)
Gonyalıdan üç oğlan doğurdum (yörü yörü Gonyalım yörü)
    Yörü yavrum yörü Gonyalım yörü
    Şimdi burdan geçti zamparenin biri

 TAHİR SAKMAN

 
 
 
 

SİDE VEYA ORTAK VATAN (GONYA GUŞ GÖZÜ)

 

SİDE VEYA ORTAK VATAN (GONYA GUŞ GÖZÜ)
 
Side aynı Side… değil elbette bir adım hatta birkaç adım daha ileriye taşınmış...
 
Yerli turist açısından değişen bir şey yok, aynı be ya! Esnaf haklı mı desem bu konuda ama bu sefer kendi halkımıza haksızlık etmiş olacağım fakat esnaf da haklı kendince… İnsanlar otellere tıkılmış durumda ve bu yüzden esnafın iş yapması oldukça zor görünüyor; bunu ağzına kadar mal dolu ama müşterisiz dükkânlardan anlıyorum.
 
Şimdi inanmayacaksınız ama giyim sektöründe fiyatlar oldukça makul… hatta Konya’dan düşük desem yeridir; en pahalı tişörtler 5 Euro yani 225 TL… Konya’da en son aldığım tişört 500 liraydı…
 
Her dükkânın önünde bozuk aksanla “Hello” denilmekten sıkıldım. Ecnebiye benzer bir yanım mı var? Ben “merhaba” deyince düşen suratlar…
 
Side’de esnaf, ülkemizden önce Avrupa Birliği’ne girmiş olmalı; çünkü tüm etiketler istisnasız Euro… Türk lirası dediğim zaman isteksiz bir biçimde hesap makinesiyle… hatta Türk lirası verdiğim zaman üstünü vermekte zorlanan esnaf bile gördüm, burada pek kullanılmıyormuş!

Kaldığım otel dolup dolup boşaldı. Almanların yanı sıra tabii ki Ruslar… sanki ortak vatanımız! İspanya’dan, Polonya’dan hatta Romanya’dan gelen misafirler bir arada ilginç bir tablo oluşturdu. Türkler mi? Olma mı, birkaç aile…
 
Otelin +16 olması nedeniyle çocuk yoktu, aile oteli hatta tekavüt (gençler için açıklama: mütekait, emekli) oteli de diyebilirsiniz…  Konuşmalarından, görgüsüzlüklerinden ve kabalıklarından Avrupa’nın köylüleri olduğunu anlayabilirsiniz ki bizim köylülerimiz nerede bunlar nerede… Bizim köy insanımız görgülüdür, aç gözlülük yapmaz, yiyecek gördü mü saldırmaz…
 
Ama bizim köylülerimiz, emeklilerimiz için tatil bir hayaldir… Ülkemizin en güzel yerleri bunlara rezerve… Tarih dersen burada, doğa burada, deniz burada… Peki, bizim insanımız nerede?

2 bin yıla dayanan antik tiyatro, "insanlar ne kadar da meraklıymış sanata" dedirtiyor… Apollon tapınağından arta kalanlar göğe yükselmeye devam ediyor… İnsanların ihmal etmediği tek şey tapınaklar olmalı; ihtişamlı, gösterişli, devasa boyutlarda… Tapınaklar küçük olsaydı dualar kabul edilmez miydi?  
 
Hiçbir otelde görmemiştim; Atatürk posteri asılıydı ve ışıklandırmışlardı ayrıca bazı personelin sırtındaki Atatürk imzası da bu otele tekrar gelmek için bir neden olabilir…
 
Savaş… buralar dünyadan soyutlanmış gibi… kimsenin haberi yok… Tatildeyiz ya, onu da siz düşünün!

38 derece sıcaktan 26 dereceye dönünce Konya’da, bir an üşüdüm desem yalan değil…
 
Rahmetli babaannem Vesile Hanım “Gonya guş gözü kadar da galsa, dışarı çıkma!..” derdi… Çıkmamalı mıyım?
 
TAHİR SAKMAN 

 

MAZHAR TÜRKÜ HAZİNESİ 21 ÇEVRİLİR CİHAN BAŞIMA DAR OLUR (EFENDİM)

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 21 ÇEVRİLİR CİHAN BAŞIMA DAR OLUR (EFENDiM)
 
Her duyuşumda ilk defa duymuşum gibi iliklerime kadar titrediğim bir koşma…
 
Selçuklu asırlarındaki kültür biriminin yüzyılımıza yansıması gibi duran âşıklarımızdan bir tanesidir Kenzî… Oldukça içli olan bu âşığımız, âşık kelimesinin vücut bulmuş hâli olduğunu koşmalarıyla göstermiştir… Yüreğinde aşk yarası olur da içli olmaz mı insan?
 
Şehriban… isminde bile enteresan bir gizem var ve isminin titreşimlerinden, Türkmen güzeli Şehriban’ın yürekleri nasıl yaktığını anlayabilirsiniz... Şehriban’a âşık olan Kenzî, sevdiğine kavuşamamanın verdiği ızdırapla yanında gezdirdiği kuzusuna sarılıp “Şehriban’ım, yandı canım” diye dolanırmış.
 
Acısını hissedebiliyorum. Yüreği yanık bir âşığı kim anlayabilir ki?
 
Oğuzların şehrinden, Karaman’dan yetişen birçok âşığımız gibi Kenzî de duygularını şiire dökmüş. Mısralarından dökülen yangınlar, günümüze Konya oturakları vasıtasıyla ulaşırken serbest ritimli bölümleriyle yangınlara ateş dökmeye devam ediyor. Konya oturaklarında en çok seslendirilen türkülerden olan bu koşma, yanık sözleriyle uyumlu yanık ezgisi ve aranağmesiyle usta malı türkülerimizden bir tanesidir. Günümüzde çok okunmasa da ses kayıtları yitip gitmesine izin vermeyecektir. Aşkını ölümsüz mısralarla günümüze taşıyan Kenzî, bedenini 1884 yılında bıraksa da kalbi ve sevdası kıyamete kadar bu koşmada yaşayacaktır…
 
Kenzî hakkında daha geniş bilgi isteyenler D. Ali Gülcan’ın “Karamanlı Gufranî ve Kenzî” ismiyle Konya’da, Ülkü Basımevi’nde (Yeni Meram Gazetesi) 1968 yılında basılan kitabı inceleyebilirler. (Kitabı yıllar önce merhum Yalçın Bahçıvan matbaada arayıp bulmuş ve bana hediye etmişti. Ben de herkes faydalansın düşüncesiyle kitabın fotokopisini almış aslını Konya İl Halk Kütüphanesi’ne, merhuma hatıra olsun diye imzalatarak vermiştim. Meraklıları Konya İl Halk Kütüphanesi’nde bulabilirler.)
 
Mazhar Sakman 12 telliyle çalıp söylerken, Kenzî’nin duygularını yansıtırcasına kalbinin derinliklerinde saklı bir sevdanın dumanlarını da açığa çıkarıyor.
 
Bu mısraları canda duymamak mümkün müdür?
 
 
ÇEVRİLİR CİHAN BAŞIMA DAR OLUR (EFENDiM)
 
Çevrilir cihan başıma dar olur
Efendimden bana hitap olunca
Bülbül gibi işim ahu zar olur
Gül yüzünden ref’ü nikap olunca
 
Vücudum şehrini odlara yakma
Nüsha-i kübrâdır gönüle hor bakma
Gönlümün binasın kast edip yıkma
Tamir kabul etmez harap olunca
 
Efendim aşkınla işte püryanım
Semalara çıktı ahu figanım
Sefa mı kesp ettin kaşı kemanım
Kenzî’nin ciğeri kebap olunca  
  
TAHİR SAKMAN

GÜLLERİN SARHOŞLUĞU

 

GÜLLERİN SARHOŞLUĞU
 
Dünyanın bütün güllerini dikmişler…
 
Kimisi sevdaya tomurcuklanıyor kimisi esrik bir aşkın son nefesi gibi hüzünlü… Ama gül… gülüyorlar; insana inat sanki yaşam dolular ve nefesleri, çığlıkların ötesinde cennet kokuları mı desem yoksa cennete koku veren mi?

 

 
Binlerce gül, gülüyorlar…
 
Binlerce nefes sarıyor, güllerin nefesinde… Yitip gitmek serbest; bir an unutun her şeyi hatta çokça an unutun, farz edin ki cennetin ötesinde bir yerde, gizlenmiş, efsunlu bir dünyanın kapılarını aralamışsınız, aygın, baygın kokular içindesiniz, ölseniz gam yemeyeceğiniz bir yerde…

Gül bahçesine hoş geldiniz…
 
Karatay Belediyesi… Tarihi dokusu yanında otantik yaşamların el değmemişliğiyle, değen ellerin yavaş yavaş kıpırdandığı topraklar…
 
Kumköprü balcanıyla… sanırım artık yok… Karatay’daki doku da değişiyor; o çok sevdiğimiz bostanlar mazinin ihtişamında boy gösterirken, kuruyan şehir ırmaklarına dökülen betonlar gibi:
 
Kırmızı bir gül… yanıyor mu kanıyor mu belli değil?.. Aşkın rengine boyanmış… Hemen yanında sarı güller biten bir sevdanın kolları gibi sarıyor sizi. Begonvil deyince Bodrum gelir aklınıza ama burada begonviller bir ağaç gibi göğe yükselmiş, önünüzü kesiyor… göğe tırmanmak size kalıyor…

                                  

  
 
Ama illa ki beyaz gül; bulutlar gibi saf bir aşkın timsali…
 
Peygamberi remzeden ve Hz. Pir’in hakikat aşkına, Leyla’dan Mevlâ’ya giden yollar gibi…
 
Horasan Erleri gibi sufiler gibi döne dön… tennureler aklığını beyaz güllerden mi almış ne?
 
Zamana el vurmak… Saatleri susturmak ve güllerin kokusunda yaşadığınızı hissetmek… hangi sarhoşluğa sığar ki bu?

                                                                    
 
Ama güllerin kokusuna, rengine ömrünüzü sığdırabilirsiniz…
 
Karatay Belediyesi, dünyanın bütün güllerini buraya dikmiş, güllerin kanı da burada, şarabı da… içmek size kalıyor… Diken… Gül dediğin kanatmalı yürekleri… Yârin acı sözleri gibi, hasretin rengi gibi ama…
 
Yaşamınız gül olsun…
 
TAHİR SAKMAN
 
 

GÜNEŞİ BIÇAKLADILAR

 

GÜNEŞİ BIÇAKLADILAR
 
İlk çiti çeviren… ilk mülkiyet hakkını… önce ben geldim, ilk ben gördüm, burası benimmmm…
 
Her kimse ilk çiti çeviren olmalı savaşları başlatan… Çiti korumak için asker gerekli, asker için devlet… sonrası malum…
 
İlk savaş olarak arkeolojik bulgularda işaret edilen bölge günümüz Kuveyt sınırlarına yakın bir bölgede Sümerliler ile Elamlılar arasında geçtiği varsayılıyor. Habil ile Kabil’i saymazsak tabii…
 
Ve o günden bugüne insanlık değil doğrusu insanlar, yeni silahlarla bir şekilde savaş için nedenler uydurdu… Aslında savaş için nedene de gerek yoktu…
 
Uzun yıllar önce bendenizin Derviş Ozan yıllarında söylediği ve Bir Hayat Yetmez isimli kitabımda yer alan bir şiir; Güneşi Bıçakladılar…
 
Güneş bıçaklanmaya devam ediliyor… Güneşin ardındaki hedef insan, hedef alan da insan…
 
Ne doymaz bir gözünüz varmış…
 
Barış; ancak şiirlerde, şarkılarda… bir ütopya olarak kalacak… ve güneş bıçaklanmaya devam edecek...
 

 GÜNEŞİ BIÇAKLADILAR
 
İnsanları tümden yok etmek için
Ne yoruldular ne durakladılar
Ne zaman bir ışık gördüler ise
Ansızın güneşi bıçakladılar
 
Mermiler soğuktur aşktan ne anlar
Kanla dolduruldu nice kovanlar
Düştü yiğit kıs kıs güldü şeytanlar
Toprağın üstünü yasakladılar
 
Üçüncü cinnetin başladığı an
Ne kaybeden vardır ne kazanan
Geriye kalan bir avuç kül duman
Cehennemde zafer sayıkladılar
 
Güvercinler suskun defneler solgun
İnsanlarsa yorgun insanlar ölgün
Modern kıyametin koptuğu o gün
Hasretle karayı kucakladılar
 
Derviş Ozan der ki zekâ dört köşe
Hasret mi kalacak sular ateşe
Bir çağrıdır şimdi suskun güneşe
Kör duman içinde çok beklediler
 
TAHİR SAKMAN

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 20 İNCE ÇAYIR BİÇİLİR Mİ?

TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR SAKMAN 20 İNCE ÇAYIR BİÇİLİR Mİ?
 
Konya’nın türkü geleneğini yansıtan ve bir türkünün sadece bir türkü olmadığının ispati gibi olan türkülerimizden bu türkümüz oldukça ilginç…
 
Türkünün hikâyesini Kamil Uğurlu ağabeyimiz yine bir Konyalı olan merhum İhsan Hınçer ağabeyimizin yıllarca yayımladığı ve folklorumuzun en önemli kaynaklarından birisi olma özelliğini taşıyan Türk Folklor Araştırmaları dergisinde “Kasım 1963, Sayı: 172 sayfa 3222-3223” yayımlamış… Kamil Uğurlu’nun öyküleştirdiği ve bir anlatım harikası olan bu hikâye beni çok etkilemişti, okumanızı öneririm.
 
Çelebilerden bir kıza âşık olan vali yaverinin (kaymakam) hazin hikâyesi… Sevdaya izin vermeyen 7 kara hançerli Meram’da vali yaverini katlederler, türkü ona yakılmış…
 
Türkü iki şekilde icra edilmektedir Konya oturaklarında… ikinci versiyonunda türkünün bir yerinde çalgılar susmakta ve bir es verilmektedir; vali yaverinin aşkına bir saygı ifadesidir bu… Burada verilen es, yerel kanun sanatçımız Gökmen Hasan Hüseyin Ağa tarafından eklendiği söylenmektedir.
 
Bu zarafeti ancak Konya türkülerinde bulabilirsiniz… Aşka saygıdır bu… Ne zaman aklıma gelse vali yaverini anmadan geçemem…
 
/Meram aşk ülkesi/ demiştim bir şiirimde, bu türkü de bunun ispatıdır… Meram’da yaşanmayan bir sevda, sevda değildir…
 
Türkünün nakaratında geçen “ihah ihah hah hah hah hah” sözleri yine Konya türkülerindeki zarif bir gülüşü ifade eder… Yani 7 kara saplı bıçağın sevdayı öldüremediğini ve yüzyıllar boyunca türküde, Meram’da yaşayacağını anlatmaktadır, gülerek…
 
Son dönemlerde “Ankara’nın tren yolu“ gibi sözler eklenerek varyantları okunmaktadır ama türkü Konya’nındır… Üzüldüğüm; Konyalı yerel sanatçılarımızın türkünün orijinali dururken varyantlarını okumalarıdır.
 
Ne zaman Meram’a gitsem kulağıma bu türkü çalınır, uzaklardan saplanan bir hançer gibi sevdanın feryadını duyarım:
 
(İhah ihah ah) Paşam ben yandım
 İllerin köyünde (guzum) eğlendim galdım
 Meram bağlarında bağlandım galdım
 Uyudum uyandım yanımda sandım
 
TAHİR SAKMAN

 

 

"Hep Yarım"

HEP YARIM (HÂLÂ YARIM)
 
Solist: Dilara Uğuralp
Şiir: Tahir Sakman
Beste: Doğan Zade
 
Selçuklu asırlarının ihtişamıyla avunan bir şehrin yıkık çocuklarıydık…
 
Ne zaman bir kartal görsek ufukların hepsini bizim sanırdık; bizim olmayan… uzaklardaki yalnızlıklar bizimdi aslında… Yarım yarım yaşadık belki ama vallahi yaşadık; hem de dibine kadar…
 
Ne unuttuklarımızı unuttuk ne hatırladıklarımızı hatırladık…
 
Hep dünden kaldık, yarınları kılıçların keskin düşüncelerinde aradık… aradık ama vallahi aradık…
 
Bulmasak da aramanın vahşi lezzetinde yitirdik düşlerimizi… ve yarımları birleştirmeyi unuttuk...

Yarım yarım… tam olan hayattı; hayatımız… bir gün tamamlanınca belki bir kuş çakar pencerenizi ve yarım hayatların yarım şarkılarını tamamlar…
 
Gözleriniz dalarsa hatıralara bilin ki… boş verin, bilseniz ne olacak ki…
 
Yarım işte; hep yarım, yaşadık yarım yarım…
 
Hep yarım… hâlâ yarım…
 

HEP YARIM
 
sanma sakın unuttum
kalbimde seni tuttum
geleceksin diyerek
hep kendimi avuttum
 
sen olmayınca canım
eksik kaldı bir yanım         
bir ömür hasretlerde
yaşadık yarım yarım
 
hep yarım çok yarım
eksik kalmış yıllarım
sen üzülme canım
inan mutlu yaşadım
 
uzun yıllardan sonra
masal konmuş dudağa
ilkbaharda olmazsa 
sonbahara mutlaka
 
koştukça adım adım
dile düştü feryadım
yarım yarım olsa da
yine mutlu yaşadım
 
TAHİR SAKMAN

ALIŞAMAM

ALIŞAMAM 

Solist: Çiğdem Yıldırım
Şiir: Tahir Sakman
Beste: Doğan Zade
 
Bir Derviş Ozan şiiri “Alışamam…”
 
Alışmamamız gerekenleri söylemişim… Yoksa alıştık mı?
 
En kötüsü “alışmaya alışmak” olmalı…
 
Hayatın bize sunduklarından gayrı ne varsa… İnsan eliyle yapılan, doğalın dışında…
 
Alışmaya, alışmamanın başkaldırısı bu…
 
Sadece yaşam… Alışmamız gereken bu…

ALIŞAMAM
 
Üç günlük ömrümde menfaat için
Üç kağıda asla alışamam ben
Gelen ağam giden paşamdır diye
Dalkavukluk edip yılışamam ben
 
Canların şahına çevrili yüzüm
Dobra dobra söyler gerçeği sözüm
Fukara malına dikilmez gözüm
Garibin hakkına ilişemem ben
 
Hak’tan gayrısına eğilmez başım
Sırat köprüsünden incedir işim
Gözümün nuruyla kaynıyor aşım
Haram lokma ile gelişemem ben
 
Boğmadım zamanı asla şişede
Desenim çizilmiş aşkta neşede
Ağlıyorsa maznun ıssız köşede
Karşısına geçip gülüşemem ben
 
Derviş Ozan der ki senden gördüğüm
Kötülük de olsa hayra yorduğum
Basit hesaplara kalkmaz yumruğum
Kuduz itler gibi dalaşamam ben
 
TAHİR SAKMAN

Derviş Ozan / Tahir Sakman