MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 35-36 ÇUHACIOĞLU PEŞREVİ-SANDIKLI'NIN TARLA...

MAZHAR SAKMAN TÜRKÜ HAZİNESİ 35-36 ÇUHACIOĞLU PEŞREVİ-SANDIKLI’NIN TARLALARI HENDEKLİ
 
Konya oturaklarında ilk çalınan bu eser her ne kadar peşrev diye nitelendirilse de klasik anlamda bir peşrev değildir ve 11 Ekim 1975 tarihindeki kaydın girişinde Mazhar Sakman bundan söz ederek “bu bir girizgâhtır” demektedir.
 
Bilindiği gibi Konya oturakları, “Çuhacıoğlu Peşrevi” ile açılmaktadır. Onsuz Konya oturaklarını düşünmek mümkün değildir. Enstrümantal olarak icra edilen bu peşrev, klasik Türk müziğindeki anlamıyla bir peşrev değildir. Bu bir girizgâhtır, gösteriştir. Konya oturaklarında genel olarak enstrümantal olarak icra edilen bu peşrev, zaman zaman:
 
“İndim yârin bahçesine gülleri var fincan gibi
Yanağında üç beni var her biri mercan gibi
Sarılalım sarmaşalım ikimiz bir can gibi
İkimiz kavledelim ya onu sev ya beni”
 
Diye başlayan sözlerle de nadiren de olsa okunmaktadır.
 
Kaydın başındaki merhum Sakman’ın kısa konuşmasından anladığımız; yayımladığımız bu kayıtların kayda alınmaya başlandığı tarihi de işaret etmekte ve merhum Sakman evlatlarına bir yadigâr olarak bırakmak istediğini ve çaldıkları/çalacakları türkülerin Konya tavrını esas aldığını belirtmişti.
 
Peşrevin arkasında okunan türkü ise Sandıklı’nın tarlaları hendekli ismini taşıyor ve bu türke de peşrevden sonra çalınması adet olan bir türküdür.
 
SANDIKLININ TARLALARI HENDEKLİ
 
Sandıklının tarlaları hendekli
Şimdi kızlar fındık yemez fıstık yer
Benim yârim nerde kaldı gelmedi
    Diyemem diyemem sana diyen dil biter
    Yastık yorgan yerine beyaz kolların yeter
 
Ardıç arasında biter yandaklar
Kiraza mı dönmüş ince dudaklar
Hani senin adadığın adaklar  
    Tabaka benim tütün benim keyf benim
    Öper sever gidersem kâhyam mıdır el benim
 
Türküyü böyle okuyan Mazhar Sakman’ın, türkü defterinde ise ilâve şu sözler yazılıdır:
 
Ayva dibi serin olur yatmaya
Kızlar gelmiş seyrimize bakmaya
Altın ister ak gerdana takmaya
    Tabaka benim tütün benim keyf benim
    Öper sever giderim kâhyam mıdır el benim
 
Türküyü notaya alan Mazhar Sakman, 15 Mart 1963 ve 16 Mart 1963 tarihinde Şehir Postası gazetesinde “Bir Ateş Ver” ismiyle yayımlamıştır. Notanın üzerinde değişik farklı şu güfte yazılıdır:
 
Bir ateş ver cigaramı yakayım
Sen salın da ben boyuna bakayım
Gerdanına liralar mı takayım
    Tabaka benim tütün benim keyf benim
    Ben o yâri severim kâhyam mıdır el benim
 
Bir ateş ver cigaramı yakmaya
Kızlar gelmiş seyrimize bakmaya
Altın ister ak gerdana takmaya
 
Türkünün ilginç metni arasında yer alan “Tabaka benim tütün benim keyf benim/Öper sever giderim kâhyam mıdır el benim” şeklindeki sözler, Konya oturaklarının ve Konyalı hovardaların vurdumduymaz ruh halini yansıtan en iyi örneklerden birisidir.
 
TAHİR SAKMAN