TÜRKÜLERİMİZİ TÜRKÜ GİBİ OKUYUN!

 

TRT, uzun yıllar sürdürdüğü katı kurallarını oldukça gevşetmiş…
 
Herkesin bir dönem şikâyet ettiği kurallarını gevşetmekten öte yerle yeksan etmiş…
 
Halk sanatlarımızın göz bebeği olan türkülerimiz için TRT kurumunun yaptıklarını asla göz ardı etmeden bazı şeyleri yazmanın zamanıdır sanırım.
 
Bendeniz TRT Müzik ekranının iyi bir takipçisiyim. İyi ki böyle bir müzik kanalımız var… Ancak…
 
Her akşam TV’nin karşısındaki yerimi alır izlerim, özellikle türkülerimizle ilgili programları, Anadolu’nun, Rumeli’nin, Trakya’nın bağrından kopan ezgilerini dinlerim ve yeniden yaşarım türkülerimizi…
 
O türküler ki bizi yaşatır ve geleceğe taşır…
 
Beni rahatsız eden, türkülerimizin icrasına; bateri, klasik gitar, bas gitar vb. benzer batı enstrümanlarının da katılmasıdır. Bağlamalarımız, divanlarımız, çöğürlerimiz, curalarımız yetmiyor mu? Ya davulumuz?
 
Gitar, dünyanın en iyi enstrümanlarından birisidir ona sözümüz yok ayrıca ben de çok severim ama halk türkülerimizde yeri ne olabilir ki? Bu türküler İspanyol ezgileri değil; Türk insanının eseridir.
 
Özel bir program yapıp o şekilde icra edebilirsiniz ama neredeyse TRT Müzik’de izlediğim programların çok büyük bir bölümünde bağlama ve gitar yan yana… Davul ile bateri… Tüm dünyada etnik müzikler, etnik çalgılarla icra edilir ve geleceğe öyle aktarılması için de özel bir gayret sarf edilir.
 
Türkülerimizi türkü gibi çalıp söyleyin, derlendiği ilk haliyle… “Gençlere dinletelim, modernize edelim, dünyaya dinletelim…” Geçiniz efendim, dünyaya dinletmenin yolu, kaynağına sadık kalarak icra etmekten geçer. Eğer bunu yapmazsanız o zaman folklorun bir anlamı kalır mı?
 
Bağlama bizi anlatır… Ya gitar?
 
Müziğin evrensel sesinde elbette hepsini dinleriz ama Muharrem Ertaş; “Kalktı göç eyledi Avşar elleri” derken… Âşık Veysel; “Uzun inci bir yoldayım” veya Davut Sulari; “Kirpiğin kaşına değdiği zaman” derken hangi gitar bu seslere eşlik edebilir ki? Gitarın armoni zenginliğine söz söylemek elbette haddimiz değil ama Mazhar Sakman 12 telliye Konya tezenesi atarken hangi gitar yöresel tezenemizi atabilir ki?
 

Tersinden gidelim isterseniz; pamuk tarlalarından özgürlük feryatlarıyla yükselen bir müziğe, blues müziğine bağlama eşlik edebilir mi, etse bile o ruhu ne kadar yansıtabilir ki? Pamuk tarlalarındaki o ruhu bağlama nasıl yansıtamazsa; Mazhar Sakman’ın “Emmiler emmiler Türkmen emmiler” türküsünü okurken yansıttığı Orta Asya steplerindeki rüzgârı da hiçbir gitar hissettiremeyecektir.

   

Hangi halk ozanımız / âşığımız elinde gitarla atışma yapıyor, gören var mı?

 

Harman yerindesiniz davul mu dinlersiniz yoksa bateri mi? Yüreğiniz yanık, çeşme başında yavuklu yolu gözlerken size gitar mı yakışır yoksa bağlama mı? Sizi anlatan hangi enstrümandır?

 

Doğrudur, şehirlerde kimse çeşme başında yavuklu gözlemiyor ama… Yeni bestelerinizi öyle çalıp söyleyebilirsiniz sözümüz bin yılların imbiğinden geçip gelen türkülerimizin, folklorumuzun ana kaynağına sadık kalarak muhafaza edilmesi üzerinedir. Türkülerimizi popülizme kurban etmeyin! Fantezi veya arabesk müzik yapın, pop müzik yapın bizi ilgilendirmez ama türkülerimize gelince iş değişir.

 

Faruk Nafiz Çamlıbel usta ne demişti:

 

/Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken,

Söylenmemiş bir masal gibi Anadolu’muz.

Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken,

Sana uğurlar olsun… Ayrılıyor yolumuz! /

 

Yolumuzu ayırmak istemiyoruz: Türkülerimizi, halk çalgılarımızla türkü gibi okuyun; değilse folklorumuz sizden davacı olacaktır.

 

Türkülerimiz, türkü gibi kalsın…

 

TAHİR SAKMAN