TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR
SAKMAN 20 İNCE ÇAYIR BİÇİLİR Mİ?
Konya’nın türkü geleneğini
yansıtan ve bir türkünün sadece bir türkü olmadığının ispati gibi olan türkülerimizden
bu türkümüz oldukça ilginç…
Türkünün hikâyesini Kamil
Uğurlu ağabeyimiz yine bir Konyalı olan merhum İhsan Hınçer ağabeyimizin
yıllarca yayımladığı ve folklorumuzun en önemli kaynaklarından birisi olma
özelliğini taşıyan Türk Folklor Araştırmaları dergisinde “Kasım 1963, Sayı: 172
sayfa 3222-3223” yayımlamış… Kamil Uğurlu’nun öyküleştirdiği ve bir anlatım
harikası olan bu hikâye beni çok etkilemişti, okumanızı öneririm.
Çelebilerden bir kıza âşık
olan vali yaverinin (kaymakam) hazin hikâyesi… Sevdaya izin vermeyen 7 kara
hançerli Meram’da vali yaverini katlederler, türkü ona yakılmış…
Türkü iki şekilde icra
edilmektedir Konya oturaklarında… ikinci versiyonunda türkünün bir yerinde
çalgılar susmakta ve bir es verilmektedir; vali yaverinin aşkına bir saygı
ifadesidir bu… Burada verilen es, yerel kanun sanatçımız Gökmen Hasan Hüseyin
Ağa tarafından eklendiği söylenmektedir.
Bu zarafeti ancak Konya
türkülerinde bulabilirsiniz… Aşka saygıdır bu… Ne zaman aklıma gelse vali
yaverini anmadan geçemem…
/Meram aşk ülkesi/
demiştim bir şiirimde, bu türkü de bunun ispatıdır… Meram’da yaşanmayan bir
sevda, sevda değildir…
Türkünün nakaratında geçen
“ihah ihah hah hah hah hah” sözleri yine Konya türkülerindeki zarif bir gülüşü
ifade eder… Yani 7 kara saplı bıçağın sevdayı öldüremediğini ve yüzyıllar boyunca
türküde, Meram’da yaşayacağını anlatmaktadır, gülerek…
Son dönemlerde “Ankara’nın
tren yolu“ gibi sözler eklenerek varyantları okunmaktadır ama türkü
Konya’nındır… Üzüldüğüm; Konyalı yerel sanatçılarımızın türkünün orijinali
dururken varyantlarını okumalarıdır.
Ne zaman Meram’a gitsem
kulağıma bu türkü çalınır, uzaklardan saplanan bir hançer gibi sevdanın
feryadını duyarım:
(İhah ihah ah) Paşam ben
yandım
İllerin köyünde (guzum) eğlendim galdım
Meram bağlarında bağlandım galdım
Uyudum uyandım yanımda sandım
TAHİR SAKMAN
