YAYLI GELDİ KAPIMIZA DAYANDI (NECİP OĞLAN)

YAYLI GELDİ KAPIMIZA DAYANDI (NECİP OĞLAN)
 
Doktordur Eyüp Sabri. Karlı, ayazlı fakat pırıl pırıl, günlük güneşlik, aydınlık bir Konya sabahında, eski Beyşehir Hanı’ndaki muayenehanesini açar Eyüp Sabri. Güler yüzüyle şifa dağıtacaktır. Tatlı diliyle umut dağıtacaktır. Onulmaz dertlerin yıprattığı yorgun gönüllere, yaşama sevinci aşılayacaktır... Solgun hastaların gözündeki hayat ışığının yeniden ışıması, onun en büyük mutluluğudur.
 
Kardan ak beyaz gömleğini yeni giymişti ki kapısının önünde duran yaylının gıcırtısıyla irkildi, döndü baktı! Necip gelmişti! Yüzünden hiç eksik etmediği tebessüm daha belirgin bir hal aldı. Necip Oğlan derdi ona, nalbanttı... İyi arkadaştılar. Yıllardır hasretmiş gibi kucaklaştılar, öpüştüler... Necip Oğlan’ın tedirgin bir hali vardı. Anlam veremeyen Eyüp Sabri sordu: “Hastam var!” dedi, Necip Oğlan kısık bir sesle... Hemen çantasını alan Eyüp Sabri, paltosunu bile giymeden yaylıya bindi. Baruthane’ye doğru yaylının gıcırtıları dağılırken, Necip Oğlan suskundu. Necip Oğlan’ın elleri titremekteydi! Gazezler Sokak’a girmişlerdi ki Necip Oğlan elini kuşağına attı... Kara saplı kara kamasını, Eyüp Sabri’nin kardan ak gömleğinin sol böğrüne saplayıverdi.
 
Eyüp Sabri, önce ne olduğunu anlayamadı. Şaşırmıştı, şaka yapıyor zannetti. Fakat sol böğründe asılı kalan kamayı görünce, kardan ak beyaz gömleğinin kızıla boyandığını görünce anlar gibi olmuştu. Yıkılırken son bir gayretle yaylının kenarına tutundu. Gözlerindeki yaşlar, sanki kendi ölümüne değil de pek sevdiği bir can dostu kaybetmenin hüznüyle birikmiş gibiydi: “Neden yaptın öğür?  Neden! Neden! Neden! Biz dost değil miydik?” diyemedi. Sırt üstü karın üstüne yuvarlandı. Eyüp Sabri’nin al kanı, kara karıştı. Ak karların üstünde, al al gül açılmıştı sanki! Aniden çıkan rüzgârla kar, kan izlerini kapattı...
 
Neden mi vuruldu? Üzerine düşen kandan sorup öğrenen kar tanelerini de rüzgâr savurunca, nedenini kimse bilemedi. Yalnız geriye bir âşığın yaktığı yanık bir türkü kaldı; okunurken içinizi titreten ve sizi Eyüp Sabri yapan, Necip Oğlan yapan bir türkü:
 
Yaylı geldi kapımıza dayandı
Eyüp Sabri al kanlara boyandı
Seni vuran zalim nasıl dayandı
            Kahpe nalbant nasıl kıydın canıma
            Bu hainlik kalmaz senin yanına
 
 Gide gide gitmez oldu dizlerim
 Ağlamaktan görmez oldu gözlerim
 Sana tesir etmez m’oldu sözlerim
            Kahpe nalbant nasıl kıydın canıma
            Bu hainlik kalmaz senin yanına
 
 Gide gide iki sokak arası
 Yaktı beni genç oğlanın gaması*
 Sende kama bende hançer yarası
            Kahpe nalbant nasıl kıydın canıma
            Bu hainlik kalmaz senin yanına
 
 
 *Bu mısra Mazhar Sakman’ın türkü defterinde “Yaktı beni Necip’imin kaması” şeklinde yazılıdır.
 
TAHİR SAKMAN
 
 

SÜRMELİNİN KAŞLARINA MÂİLİM (KONYA SÜRMELİSİ)

SÜRMELİNİN KAŞLARINA MÂİLİM (KONYA
SÜRMELİSİ)
 
Konya 12 tellisinin efsane isimlerinden merhum Mazhar Sakman’ın arşivini yayımlamaya devam ediyorum. Youtube’tan veya blog sayfamdan izleyebilirsiniz. Kaçırmak istemeyen türkü dostları Youtebe kanalıma üye olabilirsiniz, türküler yayınlanınca haberiniz olacaktır:
 
https://www.youtube.com/@tahirsakman2934
 
Konya oturaklarında okunan zarif türkülerimizden bir tanesi daha:
 
SÜRMELİNİN KAŞLARINA MÂİLİM (KONYA
SÜRMELİSİ)
  
Sürmelinin kaşlarına mâilim  
Ayda yılda selam gelse kâilim  
Senin gibi iki dinli değilim  
İki dinlilere kul ettin beni  
 
Arabadan indim yayan yürüdüm  
Yâr uğruna viran oldum çürüdüm  
Evvel yârin bir danesi ben idim  
Şimdi köşelerden bakan ben oldum  
 
TAHİR SAKMAN

 

MAKARADA İPLİĞİM (MADAM)

MAKARADA İPLİĞİM (MADAM)
 
Çok zarif türkülerimizden bir tanesi… Konya oturaklarında okunan ve madam diye de bilinen bu türkümüzün sözleri şöyle:
 

Makarada ipliğim
Kafeslerde kekliğim
Hangi yoldan gelecen
Yollarını bekleyim
 
Aman ciğer paresi
Nedir bu derdin çaresi
Ak gerdan şöyle dursun
Kaşlarının karesi
 
Aman madam hoş geldin
Elinde kadeh boş geldin
Yollarını gözlerim
Sen bana sarhoş geldin
 
Kara koyun yayılır
Saçakları sayılır
Çıkma güzel kapıya
Seni gören bayılır
 
Ak koyun meler gelir
Dağları deler gelir
Hakikatli yâr olsa
Uykuyu böler gelir
 
TAHİR SAKMAN

 
 

O BİR MÜZİSYEN O BİR ÂŞIK SALİHİ BENZERİ YOK!

Âşık Salihi

Âşık Salihi'nin çok takdir ettiği  Çetin Körükçü tarafından 1971 yılında okunan, ölümsüz şarkı Unutursun Diye... 

O BİR MÜZİSYEN O BİR ÂŞIK SALİHİ BENZERİ YOK!
 
Bizim nesil onun şarkılarıyla büyüdü…
 
Sadece biz de değil elbette; bizden sonraki nesiller de onun şarkılarını dillerinden hiç düşürmedi. Şimdi sorsam “Unutursun Diye…” Hiçbiriniz unutmadı ki… unutmadığınız gibi çocuklarınıza bile öğrettiniz ve hâlâ söylüyorsunuz…
 
El ele tutuşup gezdiğim ânı
Unutursun diye çok korkuyorum
Yeni bir sevgili bulunca beni
Unutursun diye çok korkuyorum
 
Bu öyle bir büyülü besteydi ki… ülkemizde neredeyse bu şarkıyı okumayan sanatçı kalmadı. Kim okuduysa plakları, kasetleri yüzbinler sattı...

İstersen inkar et istersen övün
İster kurtuldum de istersen dövün
Nikahın kıyılıp evlendiğin gün
Unutursun diye çok korkuyorum

  

Siyah saçlarını kokladığımı 
Her gece kapını yokladığımı 
Aşkını kalbimde sakladığımı
Unutursun diye çok korkuyorum

"Aşık Salihi" ismiyle bilinen Halil Yılmaz abimiz...

Ama hayranları asla unutmadı; kalplerinin en nadide yerinde inşa ettikleri köşklerde sakladı. Birçok sanatçı bu şarkıyla “altın plak” aldı. Tabii ki böyle bir şarkının bestecisi de ölümsüz olacaktı ve diğer şarkılarıyla birlikte tam 5 tane altın plak aldı…

2006 Yılında NKM (Nüve Kültür Merkezi) tarafından yayımlanan ve Âşık Salihi'nin hayatını ve eserlerini konu alan bu önemli kitabın kitabın kapağı...

Unutursun Diye, arka kapak

Onun öyle bir yüreği var ki… Altın… altından daha değerli, nice sevdaları yüreğine sarmış bir sanatçımız, bir Konya çocuğu… Kovanağzı’nın serin bahçelerinde, akan çayların verdiği ilhamlarla büyüyen, kadim şehir Konya’nın, eski bir başkentin vakarını üzerinde taşıyan bir Konyalı…

Soldan sağa; Tahir Sakman, Mustafa Güçlü, Âşık Salihi, Tayyar Yıldırım...

 

Daha ne olsun…
 
“Saliha” isimli şarkıyla başlayan sanat hayatı… tabii öncesi de var; şehrin büyülü atmosferlerinde, Konya oturaklarında, yanında meşk ettiği büyük ustaların isimlerini itinayla anan, anarken de ilerleyen yaşına rağmen ayağa kalkan bir sanatçının hayatı da elbette efsunlu olacaktı…

 
Hayalin karşıma gelip durunca
Her gece uyumak haram oluyor
Güzel gözlerini açıp yumunca
Kalbimde devasız yaran oluyor
 
“Liseli Sevdiğim İçin”, “Kalbime Misafir Oldun Sevgilim”, “Çıkma Karşıma Karşıma”, “Dayanılmaz bir çile bu Allah’ım”… Bir şarkısı daha var ki ne zaman duysam içimde fırtınalar kopar, kırık bir aşk hikâyesinin yürekleri dağlayan çığlığı gibidir ama asla umutsuz değildir: “Işığımsın ümidimsin sen benim…”

2007 yılında NKM tarafından yayımlanan "Aşk Yoksa Yaşam Yok" isimli kitabımın tanıtım toplantısında, soldan sağa; Âşık Salihi, Tahir Sakman, İsmail Çalışkan...

Ne zaman hüzünlensem ufuklarımda bu şarkının sözleri parlar ve ışığımsın derken birden ümitlerim yeşeriverir…
 
Onu anlamak için kalbinizin sevgiyle dolması ve sonrası yaralı olmanız gerek…
 
O, hüzünlerini, tebessümüne yüklemiş bir büyük sanatçıdır. Yüzün üzerinde hit olmuş şarkılara imza atmış bir büyük bestecidir. Şehrin yetiştirdiği en önemli sanatçılar arasındaki yeri daima gönüllerdeki yeriyle birlikte anılan bir sanatçımızdır… Koca çınarların dallarında kopan fırtınaları o müziğiyle anlatır.
 
Ne hüznü tam anlatabilirsiniz ne sevgiyi… söz bitmiş müzik başlamıştır. Bağlamasının perdelerinden uçan güvercinler, dünyayı dolaşıp gelir ve yüreğinize nota olarak düşer… Bağlamasının telleri yüreğinize bir köprü kurar sevgiden… İşte o zaman onu anlayabilirsiniz… O, bu şehrin öz evladıdır.
 
Eğer insanı, doğayı, yaşamı sevmiyorsanız onu asla anlayamazsınız; o kocaman yüreğiyle sadece Konya’yı değil bütün bir ülkeyi ve cihanı sarmıştır.
 
Çünkü o bir âşıktır; Âşık Salihi’dir…
 
Dün, Dr. Mustafa Güçlü ve şair Tayyar Yıldırım ile birlikte bizi evinde misafir etme lütfunda bulundu. Birkaç saat içinde şarkılarından ve onların hikâyelerinden söz etti. Müzikle iç içe geçen bir hayatın özünü gösterdi. Ne kadar eksik yaşamışız meğer… Hayatın anlamını müzikle nasıl koyduğunu anlattı.
 
“Ben bir Kovanağzı çocuğuyum, Konya çocuğuyum” derken mütevazılığı karşısında bizlere eğilmek düştü… uzun yıllar sahnelerin tozunu yutan Âşık Salihi abimiz, hatıralarını anlatırken dünyanın sonlu olduğunu da bizlere hatırlatmaktan geri kalmadı. Bir yanıyla da derviş teslimiyetiyle yaşama nasıl saygı duyduğunu gösterdi.
 
Güvercin merakı olduğunu bilmiyordum. Çok hayıflandım; şarkılarındaki güvercin sesleri boşuna değilmiş meğer nasıl kaçırmışım? Şehrin kültüründe yer alan güvercin isimlerini sayarken sanki hep birlikte, o güvercinlerle birlikte Selçuklu asırlarına kanat çırpıyorduk…

"

Âşık Salihi abimiz 2006 yılında "Unutursun Diye" isimli kitabını bana imzalamak lütfunda bulunmuş ve onore etmişti...

O bir müzisyen… Şehrin geçmişteki sanatçılarını, kültür adamlarını hayırla yâd ederken müzik hayatının temelinde Konya olduğunun farkındaydı… Birkaç saat, bize dakikalar gibi geldi. Sohbetin detaylarını yazsam kitap olur…

Merhum Rıza Konyalı, Âşık Salihi ile birlikte söz konusu programda Unutursun diye isimli şarkıyı birlikte okuyorlar. Sağ baştaki Tahir Sakman...

Yıllar önce, Meram Belediyesi Konevi Kültür Merkezi’nde Sanat Yönetmeni olduğum yıllarda merhum Rıza Konyalı ile Âşık Salihi abimizle 21 Şubat 2015 tarihinde bir program yapmak nasip olmuştu. İki büyük ustanın yaşantısından kesitler sunduğum bu program bende derin hisler bırakmıştı. Belgesel tadındaki bu program, iki ustanın nasıl güçlü bir müzisyen olduğunu bir parça anlatmak için fırsat olmuştu benim için…

 

Söz konusu programın afişi...

Bu programı izleme isteyenler aşağıdaki linke tıklayarak blog sayfamda izleyebilirler:

 Rıza Konyalı-Âşık Salihi

https://tahirsakman.blogspot.com/2025/01/bulbulun-diger-adi-riza-konyali.html?fbclid=IwY2xjawJ2wq9leHRuA2FlbQIxMABicmlkETFvRVZBTUhJck5Ic2k3NDV6AR4NdQuQOsvLXcICFcUMlhqvCzFQw2BTG-MS7W61Q0IBgH994Mr4Nvvd5xQv0Q_aem__wXADVTt3Kn6qRjEeqIw8A

Hey, Konya! Şurada yanı başında büyük bir sanatçı var… Ne zaman ismini, onun büyüklüğüne yakışır bir kültür merkezine vereceksin? Onunu ismini bir kültür merkezine vermekle kendini onurlandıracağını da asla unutma. Çünkü onların isimleri zaten kıyamete kadar eserleriyle yaşayacak. Sen, onun ismiyle onurlanacaksın...

Günün anısına çekilen fotoğrafta Âşık Salihi, Tahir Sakman ile...

Âşık Salihi abimin ellerinden öptüm; şehir kültürüne yaptığı önemli katkıları unutmamız mümkün değil. Dağların zirvelerini yer tutan koca çınarlarımız gibi o, Selçuklu kültürünün günümüzdeki yansıması gibi dimdik ayakta duruyor:
 
Çünkü o bir besteci, o bir müzisyen, o bir Âşık Salihi… benzeri yok…

TAHİR SAKMAN

 
 

 

BEN NANKÖR DEĞİLİM

 

BEN NANKÖR DEĞİLİM
 
Ben, nankör değilim…
 
Ekmeğini yediğim ülkeme nankörlük edemem…
 
Ben nankör değilim; pınarlarından suyunu kana kana içtiğim ülkemin toprağına, taşına sevdalıyım…
 
Bu ülkeyi, bu cennet toprağı bize yurt yapan kim varsa; başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm aziz şehitlerimizin emanetine asla nankörlük etmem…
 
Bizi tebaalıktan kurtarıp yurttaş yapan… Dağlarda çobanlık yaparken okutup en üst makamlarda hizmet etmeme imkân veren Cumhuriyet’e nankörlük etmem; ben nankör değilim…
 
Hakimiyeti, kayıtsız şartsız ait olduğu yere; Türk Ulusuna veren… Milletin sesini Meclis’e taşıyan ve bir ülkenin kurtuluşunu Meclis’e bağlayan Ulu Önder Atatürk’e ve onların silah arkadaşlarına nankörlük etmem…

 
Dünyada bir örneği olmayan kurtuluş mücadelesini, en zor şartlarda, milletin iradesini arkasına alarak yöneten bir başka Meclis yoktur, böyle bir Meclis’e ve onun ordusuna, Kuvayı Milliye’ye kim nankörlük edebilir ki, ben etmem…
 
Yolumuz Atatürk’ün çizdiği yoldur; çağdaş medeniyetin çok çok ötesine geçerek Yüce Türk Milleti’ni kıyamete kadar her alanda özgür yaşatmaktır…
 
Ben Atatürkçü’yüm, ben Kemalist’im, ben yurduma ve onun halkına; Türk Ulusuna nankörlük etmem:
 
Çünkü, ben nankör değilim!..
 
TAHİR SAKMAN

 
 
 

ÖNDERİMİZ ATATÜRK

ÖNDERİMİZ ATATÜRK
 
Bu ülkede özgürce dolaşabiliyorsanız… Nefes alabiliyorsanız…
 
Konya’dan İzmir’e gitmek için pasaport taşımıyorsanız… Dini vecibelerinizi yerine getirebiliyorsanız… Daha sayayım mı?
 
Yaşadığımız toprakları düşman çizmesinden kim kurtardı?
 
Mandacılık tartışmaları yapılırken Türk’ün istikbalinin ancak istiklali ile kurtarılabileceğini kim gördü?
 
Onun kurduğu Cumhuriyet sayesinde rahatça evinizde oturup kahvenizi içerken… Elbette minnet duygularınızı da ifade ediyorsunuzdur… Ediyorsunuz değil mi? Başka bir şeyi düşünemiyorum…
 
Dünyanın tanıdığı en büyük liderler arasında yer alan Gazi Mareşal Mustafa Kemal Atatürk’ten başka kim olabilir ki?
 
İkbalini Türk Milleti’nin geleceğine adayan, kısa ömründe yaptığı kalkınma hamleleri ile yurdu baştan başa sanayi tesisleriyle, o yokluk günlerinde donatan kim?
 
Bir ulus yaratan kim?
 
Yaptığı devrimlerle çağdaş medeniyetin de ötesine geçmeyi hedefleyen lider kim olabilir, kim?
 
Ömrünü Türk Milleti’nin geleceğine adayan bu büyük liderin anısı önünde saygıyla eğilmek de bize kalıyor…
 
Ulu önderimiz Atatürk’tür… ve kurduğu Cumhuriyet; ilkeleri doğrultusunda ilelebet yaşayacaktır.
 
TAHİR SAKMAN

 
 
 

 

03Çadır altı minare (Helvacı)

ÇADIR ALTI MİNARE (HELVACI)

50 yıllık bir kayıtta, Konya oturaklarında okunan Çadır altı minare (Helvacı) ismiyle bilinen türküyü seslendiriyor Mazhar Sakman... Merhum Sakman'ın okuduğu şekliyle türkünün metni şöyle:

Çadır altı minare
El ettim eski yâre
[Çadır altı minare
El ettim eski yâre]
Anan gurban ben gurban
Setre pantollu yâre
[Annen gurban ben gurban
Setre pantollu yâre]
            Helvacı helva helva
            Keten tohumlu helva
 
Gara goyun etl’olur
Gavurması datl’olur
[Gara goyun etl’olur
Gavurması datl’olur]
Dul yerine varan gızlar
Ölmez amma dertl’olur
[Dul yerine varan gızlar
Ölmez amma dertl’olur]
            Helvacı helva helva
            Keten tohumlu helva
            Helvacı helva
            Şeker lokumlu helva
 
Köşe başı beklerim
Oy benim emeklerim
[Köşe başı beklerim
Oy benim emeklerim]
Yâr garşıdan gelirken
Sızılar kemiklerim
[Yar garşıdan gelirken
Sızılar kemiklerim]
            Helvacı helva helva
            Keten tohumlu helva
            Helvacı helva
            Şeker lokumlu helva

TAHİR SAKMAN

 
 

MİLLİ İRADE TARLADA SAPANDIR DÜŞMANA SİLAH

 

MİLLİ İRADE TARLADA SAPANDIR DÜŞMANA SİLAH
 
Ne zamandır özlemişiz; şehirde Atatürkçü gür bir sesin yankılanmasını…
 
Yıllardır söylediğimiz bir şeydi bu; Atatürk’ü gençlere anlatmak… Gerçi Atatürk’ü gençlerin bizden daha iyi anladığını gösterdi dün Sinan Meydan ve yerden göğe kadar da haklıydı ama olsun yine de yetkin, gerçek bir tarihçiden dinlemek çok daha başkaydı…

 
Dün Konya, özlediği bir günü yaşadı; tarihçi Sinan Meydan’ın, Eğitim İş Sendikası Konya Şubesi’nin düzenlediği “Dünden Bugüne Ulusal Egemenlik” konulu konferansıyla, ufuklarımızı geçmişin ışığıyla, günümüz ve geleceğimizi yeniden Atatürkçü bir bakışla aydınlatma fırsatı yakaladık.
 
Hani hep denir ya “tarih tekerrürden ibarettir” önce dünü anlattı belgeleriyle Sinan Meydan sonra mukayeseler yaptı… Nereden nereye geldiğimizi sonra neler yitirmeye başladığımızı net bir şekilde bir bilim adamının, gerçek bir tarihçinin gözüyle ortaya koydu.
 
O anlattıkça… salondaki duygusal hava gözlerimize hücum ederken, yaşlarımızı yüreğimize akıttık…
 
“İşte milli irade bu” derken, Türk halkının asla boyun eğmeyeceğini söylüyordu; Kara Fatmaları, Halide Edipleri ve daha nice isimsiz kahramanlarımızın yaptıklarını anlatırken.
 
Türk Milleti her şeyden ödün verir ama özgürlüğünden asla… Atatürk’ün “geldikleri gibi giderler” sözünü anımsatırken Sayın Meydan, Milli Mücadele’nin merhalelerini ve zaferi Yüce Meclis’in kazandığını anlatırken, bir anlamda da Türk halkının tebaalığı nasıl reddettiğini ve yurttaş olmanın onurunu kanı pahasına kazandığını ve bu kazanımlarından vazgeçirmeye hiçbir gücün yetmeyeceğini anlatıyordu.
 
Dürrizade haininin fetvasının İngiliz uçaklarıyla nasıl dağıtıldığını, Kuvayı İnzibatiye’nin neden kurulduğunu, Kuvayı Milliye’nin üzerine nasıl saldırtıldığını, Atatürk ve silah arkadaşlarına nasıl idam fermanlarının yayımlandığını… ama Türk Milleti’nin asla yılmadığını ve olmaz denilen bir kurtuluşu kanının son damlasına kadar vererek, Cumhuriyet’i nasıl hak ettiğini bir kez daha hatırladık.
 
İşte diyordu “Milli irade budur. Tarlada sapandır, düşmana silahtır…”
 
Bütün Konya orada olup dinleyebilseydi Sinan Hocamı… Öğreneceğimiz veya hatırlayıp ders çıkaracağımız o kadar çok şey var ki…
 
Atatürk’ün ilke ve devrimlerini, gençlerimizin bizden daha çok özümsediklerini ve sahiplendiklerini gösterdi Sinan Meydan, belki konferansın en önemli tarafı buydu ve bundan hepimiz gurur duyduk…
 
Atatürkçü STK’ların şehirde bu tür etkinlikleri artırmasını diliyoruz; dünkü Sinan Meydan konferansı gösterdi ki Konya halkı buna susamış…

 
Eğitim İş’e teşekkür ederken, gerçek bir tarihçi olduğunu bir kez daha gösteren Sayın Sinan Meydan’a da sonsuz şükranlarımızı sunuyoruz.
 
İyi ki Atatürk gibi devrimce bir liderimiz ve özgürlüğüne düşkün bir halkımız var…
 
TAHİR SAKMAN
 

TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR SAKMAN 2 ŞERİF HANIM

 TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR SAKMAN 2 ŞERİF HANIM

 
/Şerif Hanım su doldurur dereden
Her yanların görünmüyor bereden/
 
2000’li yıllardı… Konya Fuarı’nda şehrin folkloruna/türkülerine yer verilmesi için uzun uzun yazılar yazmıştım ve nihayet bizi davet etmişlerdi, çok mutluyduk; Konya Türküleri Meram’da yaptığımız türkü şenliğinden sonra Konya Fuarı’nın en önemli etkinlikleri arasında yer alan Altın başak etkinliklerinde de sahne alacaktı. Türkülerimizi kıyıda bucakta, ıssız bağ evlerinde, ahır sekilerinde okunmasının ötesine geçmiştik…
 
Tam da bu türküyü okuyorduk, /Şerif Hanım su doldurur dereden…/ Bir kişi koşarak yanıma gelmişti ve çok önemli bir şey söyler gibi bir hali vardı:
 
“Tahir Bey, bu türküyü okumasak! “Her yanların görünmüyor bereden…” Konuyu anlamıştım; birçok TV’de “Dam üstünde un eler/Tombul tombul…” diye türküler okunurken kimsenin sesi çıkmıyor da biz öz be öz bir Konya türküsü okurken mi sorun olacak?” demiştim ve okumaya devam etmişti arkadaşlar. Hatta gençler nereden buldularsa tahta kaşıklarla oynamışlar ve herkes katılmıştı… Müthiş bir ambiyans yakalamıştık o gece…
 
Kendi türkülerimize sırtımızı döndüğümüz yıllar umuyorum ki artık çok geride kaldı. Ama yetmez. Gençlerimize daha çok dinletme imkânı bulmalıyız. Ecdadımızın seslerini, Selçuklu asırlarından bizlere miras kalan ceddimizin sesini aktarmak, eski bir başkentin çocukları olarak bize düşmezse kime düşecek?
 
Mazhar Sakman’ın vefatından 30 yıl sonra onun arşivini sunmaya devam ediyorum ki o türküler gerçek bir hazine… Dinlemek de size kalıyor…
 
Mazhar Sakman’ın söz konusu türküde okuduğu güftelerden bir demet:
 

Şerif Hanım su doldurur dereden
Her yanların görünmüyor bereden
            Aman aman Şerif Hanım
            Öptüğüme peşimanım
                        Bize gel de konuşalım
                        Avrupa’da buluşalım
 
Abdest aldım ikindiyi kılmaya
Efelerin gelmiş beni vurmaya
            Aman aman Şerif Hanım
            Kaküllerin benim canım
                        Öptüğüme peşimanım
                        Avrupa’da buluşalım
 

TAHİR SAKMAN

 

 

TÜRKÜLERİMİZİN SON ÇINARI: NURİ CENNET

Aşağıdaki linkten Cennet abiden Konya Methiyesi'ni dinleyebilirsiniz:

Nuri Cennet-Konya Methiyesi

 

TÜRKÜLERİMİZİN SON ÇINARI: NURİ CENNET
 
Dün, bir koca çınarı evinde ziyaret ettik…
 
83 yaşında olması sizi yanıltmasın; aslında o daha da yaşlı, türkülerimizin yaşında; yüzyılların ötesinden kopup gelen bir kültürün seslerini, o günlerin özlemiyle günümüze taşımanın onurunu ve heyecanını yaşıyor…
 
Türkü der geçersiniz… eğer gerçekten geçiyorsanız, geçmeyin; düşünün… üç, beş dakikada okunan bir türkü sandığınız ezginin, yüzyılların hatta bin yılların gönülden gönle düşen hisleri, yaşanmışlıkları olduğunu hatırlayın…
 
Hatırlayın ki Orta Asya steplerinden kopup gelen bir kültürün, Anadolu’da nasıl şekillendiğine ve erişilmez duygular eşliğinde nasıl sese, saza dönüştüğüne şahit olun…
 
Sanırım bizler son şanslı nesiliz…Kültürümüzün koca çınarlarını yakından dinlemek şansına eriştik, onları yazıyla da olsa kalemimizin yettiği ölçüde anlatmaya çalıştık. Korkarım ki bizden sonra birçok değerimiz, anıların sisleri arasında yitecek…
 
Ama bir şey var; biliyorum, sesleri Konya semalarından hiç eksilmeyecek; bir bulutun ötesinde
Türkmen kocalarının nal sesleri arasında hep duyulacak. Horasan Erleri’nin, Hoca Ahmet Yesevi’nin dervişlerinin mütevazılığında adım adım her gökyüzüne baktığımızda ufuklarımızı nasıl aydınlattıklarına şahit olacağız…
 
Dr. Mustafa Güçlü, şair Tayyar Yıldırım ve bir misafir ile birlikte Nuri Cennet (Büyükbahçıvan) abimizi evinde ziyaret ettik. O ilerleyen yaşına rağmen hâlâ dinç ve gür sesiyle bize birkaç türkü ile birlikte ilahiler de okudu.
 
Gözlerine dolan yaşları yüreğine akıtıp mazimizden bize sesler sundu. Aslında Cennet abi türkülerimizin son şansı… Hafızasındaki sesleri neden üniversitelerimiz, belediyelerimiz kayıt altına almaz ki? Anlamak mümkün değil…
 
Merhum babam Mazhar Sakman hayattayken de çok çabalamıştım türkülerimiz kayıt altına alınsın diye ama malum… Aynı şey şimdi Cennet abi için de geçerli… O son çınarımız son türkü babamız…
 
Sen istemelisin Konya, önce sen… Sonra çok ah vah edersiniz, haberiniz olsun!
 
TAHİR SAKMAN
 
 

TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR SAKMAN’IN SES KAYITLARI

 

TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR SAKMAN’IN SES KAYITLARI
 
11 Ekim 1974… Mazhar Sakman 64 yaşının son demlerini yaşarken kaydın girişinde bizlere yani evlatlarına hatıra olsun diye seslenmiş. Merhum abim eczacı Raci Hakkı, müzisyen abim Mustafa Vedat, bendeniz Mehmet Tahir ve ressam kız kardeşimiz Vesile’ye…
 
Cumartesi günleri haftalık toplantılarda Sarıyakup Caddesi’ndeki bağ evimizde akşamları udi Cenap Kendi, kanun Kazım Büyükşalvarcı ile birlikte gece geç vakitlere kadar makara bantlara kayıt yapmışlardı. Bu kayıtların ne zaman bittiği hakkında bir tahminde bulunamıyorum ama birkaç yıl sürdüğünü söylemek zor değil.
 
Kayıt yapıldığı tarihler, babamın en sıkıntılı maddi manevi sorunlar yaşadığı bir dönemidir; sağlık sorunlarının başladığı ve ağzında eksilen dişlere rağmen yaşının getirdiği dinginlikle ve son bir gayretle türküleri seslendirmiş, çalıp söylemiştir. Onun işrete olan düşkünlüğü nedeniyle kayıtlarda zaman zaman anlaşılamayan güfteler olsa da o nasıl bir miras bıraktığının daima bilincindedir. Dönemin imkânları ölçüsünde yapılan bu kayıtları dinlerken bu hususları dikkate almamız gerekmektedir.  
 
Makara bantlarda olan bu kayıtlar, müzisyen abim Vedat Sakman tarafından önce kasetlere daha sonra da dijital ortama aktarılmıştır. Yıllar yılı sakladığımız bu kayıtların nasıl bir hazine olduğunu söylememe gerek yoktur sanırım.  
 
Bu kayıtları deşifre ettikten sonra önce “Konyalı Mazhar Sakman’dan Türküler” ismiyle daha sonra daha da geliştirerek “Türkü Hazinesi Mazhar Sakman” ismiyle yayımlama imkânı buldum.
 
Şehrimizdeki güzide üniversitelerimizin ne yazık ki Mazhar Sakman ile ilgili ciddi bir çalışması yoktur. Sakman’ın vefatının üzerinden 30 yıl gibi bir zaman süreci geçmesine rağmen şehrin semaları onun okuduğu coşkun türkülerin ezgileriyle dolmaktadır.
 
Arşivimizde bulunan kayıtları bizden sonraki nesillere de aktarmak için önce -Konya oturak geleneğinde türkülerimiz birbirini takip eden makamlarda okunduğu için- onları birer türkü olarak ayırdım. Ayırdığım bu türküleri abim Vedat Sakman dijital ortamda gerekli temizliği yaptıktan sonra onlara bir de kapak yaparak video haline getirdi.
 
Bu arşiv geleceğin araştırmacıları yanında şehrimizin türkü kültürüne gönül veren insanlar için de ciddi bir kaynak olacaktır. Sosyal medyada, blog sayfamda ve Youtube’de paylaşacağım türkülerle ilgili kısa açıklamalar da yapmayı planlıyorum.  
 
Bu uzun soluklu bir çalışma olacak. Muhtemelen yaz sonu gibi paylaşımlara başlayacağım. Örnek olması açısından 21 Kasım 1975 tarihinde yapılan ve dönemin Bölge Yazma Eserler Müdürü olan Lütfi İkiz’in takdimiyle başlayan gecede okunan Konya Methiyesi’ni takdim ediyorum.
 
Hayatımızda iyi ki türkülerimiz var, türkülerimiz gibi sevgi dolu bir dünya dilemek de bize düşüyor.
 
TAHİR SAKMAN  
 
 
 
 

 

 

TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR SAKMAN

 

TÜRKÜ HAZİNESİ MAZHAR SAKMAN
 
Kitaplarım, benim çocuğum gibidir…
 
Her yeni kitabımı elime alınca ilk heyecanımı hatırlarım; ilk çocuğumu hatırlar gibi… Onlar benim bir parçam, farklı olsaydı garip olurdu sanırım.
 
Konya Büyükşehir Belediyesi’nin “Bana Konya’yı anlat, İz Bırakanlar, Hatırat Serisinin 14.” kitabı olarak “Türkü Hazinesi Mazhar Sakman” ismiyle yayımlanan hatıra baskısını bugün elime aldığım zamanki sevincimi anlatamam.
 
Konya türkü kültürünün önemli kaynaklarından birisi olan merhum babam Mazhar Sakman’ın türkü dünyasının kapılarını aralamaya çalıştığım bu kitabım aslında e-kitap olarak yayımlanacak. Konya Büyükşehir Belediyesi’nin sitesinde meraklısına dijital olarak sunulacak. Hatıra kabilinden az miktarda basımı gerçekleştirilen bu kitabı fiziksel baskı olarak alamayacaksınız ama dijital olarak inceleme imkânınız olacak.  

 
Gelecekte bu kitabın farklı projelerle de gündeme gelmesi için çalışmalarım sürüyor.
 
Kitabımın yayım sürecinde; sevgili dostum İTÜ akademisyenlerinden Sayın Süleyman Şenel’e, bilgi dağarcığını ve fotoğraflarını paylaşarak kitabın içeriğini zenginleştirdiği için teşekkürlerimi sunarım.  Keza sevgili arkadaşım, gazeteci Sayın Kemal Soylu’ya da arşivinde bulunan fotoğraflarıyla katkıda bulunduğu için teşekkür ederim.
 
Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Müdürlüğü personelinden, kitabın editörlüğünü üstlenen, şair dostum Sayın Vural Kaya’nın şahsında tüm emeği geçenlere de hassaten teşekkür ederim.
 
Şehrin türkü kültürünün yaşatılmasında ve geleceğe aktarılmasında yazılı kaynaklarımızın önemi herkesin malumudur. Kitabımın bu amaç doğrultusunda çok küçük de olsa bir katkı sağlaması beni sonsuza dek mutlu kılacaktır.
 
Yakın bir gelecekte yayımlanmayı bekleyen kitaplarımla da sizlerle buluşmayı umuyorum; iyi ki bu dünyada kitaplar var, türküler var…
 
Türküler de sesli kitaplarımız değil midir?
 
TAHİR SAKMAN

 
 

YAZAMADIKLARIMIZ KANATIR İÇİMİZİ

 

YAZAMADIKLARIMIZ KANATIR İÇİMİZİ
 
Ne zamandır yazmıyorum…
 
Yazdıklarımızdan çok; yazamadıklarımızdır, içimizi acıtan…
 
Bizim gibi yaşantısını yazmak üzerine kurmuş insanların yazacakları bir şeyler mutlaka vardır; özellikle ülkemizde…
 

Susmak; gizli bir kabulleniş gibi görünse de asla öyle değildir; susmak, buz dağının görünen yüzü gibi; susmak, yanardağın için için patlayacağı günü beklemesi gibi… bazen günlerce, haftalarca gelmez ilham perileri sonra şiir olur, duygu olur akar bir nehir gibi… Yeter ki yüreğinizden sevgiler eksilmesin…

 
Tarih elbette kimin ne yazdığına bakacaktır, eyvallah, ama ne zaman yazdığına da bakacaktır ve bu zamanlama sizin gerçek kimliğinizi de ortaya koyacaktır…
 
Susmanın konforu, yazmanın sorumluluğunu asla bertaraf etmiyor, tam aksine üzerinize daha ağır bir yük bindiriyor.
 
Eskiden; çok eskiden, internetin olmadığı, bilgiyi kitaptan edindiğimiz günlerde, yazdıklarımızı klavye ile değil de kalemle yazdığımız günlerde imla hatası yapmamak için yanımda imla kılavuzu taşırdım. Şimdilerde TDK’nin uygulamasından veya sitesinden girip rahatça bakabiliyorsunuz… Müthiş bir konfor bu, benim için…
 
Şimdilerde anayasa taşımak gerekiyor galiba… Bir yurttaş olarak haklarımızı düzenleyen… Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e binlerce kez şükran duymamız gerekmiyor mu, bize bu hakları edinmemizi sağladığı için?
 
İleri demokrasinin ötesinde yol yok ülkemiz için… Nasıl ki adalet mülkün temeliyse, anayasa da yurttaşın temel hak ve hürriyetlerinin, özgürlüklerinin teminatı, temeli değil midir?
 
Demokrasi, daha çok demokrasiden başka yol yok ülkemiz için…
 
TAHİR SAKMAN

SAATLER AĞLAYABİLİR

 

Soldan sağa; merhum Ahmet Sami Kalaycı, Hüseyin Karadeli, Mehmet Emin Haksever. Fotoğraf; Tahir Sakman, Fatih Çarşısı, Konya, 20 Temmuz 2023...

SAATLER AĞLAYABİLİR
 
“Âlimin ölümü, âlemin ölümü” derler, ya bir zanaatkârın ölümü?
 
Yunusçamı olmalı:
 
Bir garip öldü diyeler/ Üç gün sonra duyalar/ Soğuk su ile yuyalar/ Şöyle garip bencileyin….
 
Ölüm bir şekilde yakamıza yapışacak kaçışımız yok. Birkaç gün önce şehrimizin tanınmış saat tamirci ustalarından Ahmet Sami Kalaycı abimizi kaybettik…
 
Bir saatçi aynı zamanda bir sanatçıdır… yüzlerce parçadan meydana gelen o küçücük makinelere can vermenin ötesinde zamana saygı duyulmasını sağlayan insanlardır saatçiler… Onlar zanaatlarını icra ederken harap olmuş zamanları da tamir ederler.
 
Saatlerin hikâyelerini can kulaklarıyla dinlerken teşhislerini koyarlar; koydukları teşhisler zamanın ertelenemez kaygılarıdır ve onları giderirler önce… tıkır tıkır çalışan saatler bir anlamda o ustaların hünerlerini fısıldarlar zamana ve bizlere sessizce…
 
O, ilerlemiş yaşına rağmen saatlere can vermeye, nefes olmaya devam ediyordu… son nefesini de eminim bir saate emanet vermiştir, ebediyete…
 
O koca usta artık aramızda olmayacak ama ruh kattığı saatler onu anmaya devam edecekler tik taklarıyla…Şehrimizin yüz akı ustalarından birisiydi ve yeri kesinlikle doldurulamayacak…
 
Eminim; cennette yine saatleriyle haşır neşir olacak. Koca ustaya rahmet dilerken, ailesine ve şehrin saatçi esnafına da baş sağlığı diliyorum. Saatlerin boynu bükük ve öksüz şimdi… saatler ağlayabilir…
 
Zamana Ayar Veren Ustalar / Konya Saatçileri başlığıyla bir seri makale yayımlamıştım. 20 Temmuz 2023 tarihinde merhumu anlatmıştım, linkini paylaşıyorum:
 
https://tahirsakman.blogspot.com/2023/07/zamana-ayar-veren-ustalar-konya_20.html?fbclid=IwY2xjawJcfeZleHRuA2FlbQIxMAABHTzCTcIMweCThtaWr4u8TwWWC5oDS3rJX9mcmCQ7f3JhcFfjZL13HFzxpA_aem_QxcxgYbaph2AX7vKtHnVFQ
 
https://www.facebook.com/tahirsakman/posts/pfbid0dhVt3VMZU6TfrUhHmizEx5RcWN4dMMV4KuT1U8XSgHwc6sa4Tpt1DmitLCoEbVQNl
 
TAHİR SAKMAN