ŞEHRİN MAYASINDAKİ ŞİİR VE ŞAİR PANOS ÖZARARAT

Yeni Konya gazetesi, tarih; 28 Ekim 1975… Konya Âşıklar Bayramı’nın 10. yılı… 1. sayfada dönemin Konya Turizm Derneği Başkanı ve Konya Senatörü, şair Feyzi Halıcı’nın Folklor ve Halk Edebiyatı Semineri’nin açış konuşması yer alıyor.
 
Şehrin, şiirle yatıp kalktığı günler… O coşkuyu yaşayanlar bilir; gece gündüz şiir konuşulduğu, ekmek gibi, su gibi, şiirin baş üstünde taşındığı, şehrin, şiir teneffüs ettiği günler…
 
Ve âşıklara hitaben yazılmış bir şiir… Şehrin öz evlatlarından şair Panos Özararat’tan… O dönemlerde gazeteler 1. sayfalarında şiir yayımlarlardı… Şiir hayatımızdan çıktı mı?  Oysa bu şehrin mayasıdır şiir…
 
1919 Konya, Dere doğumlu olan merhum Özararat, Konya âşığı, vatan âşığı bir insandır. Öğrencilik yıllarında babasının yanında değirmencilik öğrenir sonra dökümcülük… Şimdilerde Ahmet Efendi Çarşısı’nın olduğu yerde dökümhane kurar sonra Beyşehir yoluna taşır. Şehre, modern değirmen makinelerinin getirilmesine önayak olur. Hafriyatçılık işine girer ve Konyalıların müthiş bir yakıştırmayla “battı çıktı” dedikleri Meram alt geçidini, onun şehre getirdiği makineler kazar.
 
Şiirleri; Yeni Konya, Yeni Meram ve Konya Postası gazetelerinde yayımlanır. Ermeni kökenli olmasına rağmen en az bir Konyalı Türk kadar; ülkesine, devletine ve bayrağına sahip çıkar; o tam bir Anadolu yiğididir, bir Konya çocuğudur:
 
/Panos der Ermeni asıllı Türk’üm
İftihar ederim yok benim korkum
Panos’um Yunus’tan olmadı farkım
Ellerdeki maşa olmak nedendir/
 
/Panos’um Yunus’tan olmadı farkım/ böyle bir mısrayı ancak Panos Usta söyleyebilirdi…

Teröre karşı söylediği şiirlerden dolayı dönemin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından da takdir edilmiş bir Konyalı hemşehrimizdir. 15 Nisan 1985 tarihinde ebediyete uğurlanır ve Musalla Mezarlığı’ndaki Ermeni Mezarlığı’na defnedilir.  Sonraları Fransa’ya yerleşen ve orada vefat eden eşi Silva Hanım ise vefatından sonra cenazesi Konya’ya getirilerek, eşinin yanına defnedilir. Merhum ve merhumeye rahmet diliyoruz…
 
Sanırım 2000’li yıllardı… Prof. Dr. Mustafa Özcan Hocam ile birlikte Sayın Özararat’ın ulaşabildiğimiz tüm şiirlerini gazete sayfalarından çıkarıp kitaplaştıracaktık, nasip olmadı… Umarım bir gün Panos Usta’nın tüm şiirleri kitaplaştırılır. Bu aynı zamanda bir şair yüreğe karşı olan vefa borcumuzdur.

 
Panos Özararat’ın bahsettiğimiz nüshada yer alan şiiri şöyle:
 
Âşıklar Bayramı
 
                                   10. YILINA
 
Biga'dan Gönen'den çıktım yollara.
Konya'da ozanlar var diye geldim.
Manayı maksadı makam eyleyip
Tellere dizenler var diye geldim.
 
Kars’ı, Erzurum’u, Edirne, Van'ı
Sivas’ı, Çorum’u, Muş, Ardahan’ı
Köyünü, kentini, bütün vatanı
Aşk ile gezenler var diye geldim.
 
Gönülden gönüle köprüler kurup
Selâmlar getirip hâl hatır sorup
Sazının göğsüne mızrabı vurup
Mâniler düzenler var diye geldim.
 
Yayladan, ovadan çamlı bellerden
Yakından ıraktan gurbet ellerden
Nameler sunarak ince tellerden
Gönlüme sızanlar var diye geldim.
 
Panos der harlayan, biten uğruna.
Doğan güneş için, batan uğruna.
Memleket üstüne vatan uğruna
Şiirler yazanlar var diye geldim.
 
Şehir kültürüne renk katan dünün o renkli insanlarını bugün çok arıyoruz ve aramızdan birer birer çekilen o değerli insanların bırakın yerini doldurmayı, çoğu zaman hatırlamayı bile yüksünüyoruz ama, o insanların geride bıraktıkları eserleri, sesleri şehrin semalarını bir bayrak gibi süslemeye devam ediyor; bizler göremesek de…
 
Panos Özararat hakkında daha geniş bilgi edinmek isteyenler için birkaç kaynak:
 
AYTEKİN, İ. Güray, (14 Ağustos 2022), Araştırmacı yazar- işadamı Konyalı Ermeni Panos Özararat, Önce Vatan Gazetesi. https://www.oncevatan.com.tr/arastirmaci-yazar-isadami-konyali-ermeni-panos-ozararat-makale,55026.html, (ET:30.01.2023).

IŞIK, Ali,  (28 Nisan 2005), Konyalı Bir Ermeni Gözüyle Ermeni Soykırımı, Anadolu Günlük. https://www.anadolugunluk.com/konyali-bir-ermeni-gozuyle-ermeni-soykirimi/, (ET:30.01.2023).

IŞIK, Ali,  Özararat Panos, Konya Ansiklopedisi, C 5, Konya Büyükşehir Belediyesi, Konya, 2014, s. 146-147.
 
TAHİR SAKMAN